Năm 1861, khi Flaubert đang viết “Salammbo”, đèn điện vẫn còn là một giả thuyết và Abraham Lincoln đang bước vào cuộc nội chiến, Hervé Joncour, một thương gia tơ lụa 32 tuổi ở Lavilledieu, Pháp, lặng lẽ sống cuộc đời mua bán trứng tằm. Công việc tưởng chừng đơn giản này lại là nguồn sống của cả thị trấn, mang đến cho Hervé và vợ, Hélène, một cuộc sống sung túc. Hằng năm, anh đều vượt biển đến tận Syrie và Ai Cập để tìm mua những trứng tằm nhỏ bé, xám vàng, nắm gọn cả gia tài trong lòng bàn tay. Trở về Lavilledieu sau hành trình dài, anh lại tỉ mẩn chăm sóc, ấp ủ những mầm sống mong manh ấy, chờ đợi chúng nở ra sâu, nhả tơ, dệt nên những sợi tơ óng ánh, nguồn gốc của sự thịnh vượng. Cuộc sống cứ thế trôi đi êm đềm, Hervé hài lòng với sự an bài của số phận, lặng lẽ quan sát cuộc đời mình như người ta ngắm một cơn mưa.
Tuy nhiên, một cơn bão dịch bệnh tằm gai bất ngờ ập đến, tàn phá ngành chăn tằm khắp châu Âu. Năm 1861, chuyến đi xa thường lệ của Hervé trở thành nỗi thất vọng ê chề khi số trứng tằm anh mang về gần như nhiễm bệnh hoàn toàn. Đại dịch lan rộng, vượt biển sang tận châu Phi và Ấn Độ, gieo rắc nỗi kinh hoàng cho những vùng đất vốn dựa vào tơ lụa để sinh tồn. Khoa học bất lực, Lavilledieu và nhiều thị trấn khác chìm trong bóng tối của sự suy tàn. Giữa lúc tuyệt vọng, một tia hy vọng le lói xuất hiện. Một lời đồn thổi về một vùng đất xa xôi ở tận cùng thế giới, một bí ẩn phương Đông mang tên Nhật Bản, nơi vẫn còn những trứng tằm khỏe mạnh, có thể nhả ra loại tơ tuyệt vời nhất trần gian.
Bắt buộc phải hành động, Hervé Joncour dấn thân vào một cuộc hành trình chưa từng có, vượt qua những dãy núi trùng điệp, băng qua sa mạc khô cằn và những vùng băng tuyết khắc nghiệt để đến Nhật Bản. Tại đây, anh gặp Hara Kei, một lãnh chúa đồng ý bán cho anh ngàn kén trứng quý giá. Nhưng chuyến đi định mệnh này không chỉ đơn thuần là một thương vụ mua bán. Hervé bị mê hoặc bởi ánh mắt của ái nữ Hara Kei, một vẻ đẹp phương Đông huyền bí, đầy mê hoặc. “Uống nhầm một ánh mắt, cơn say theo nửa đời”, cái nhìn ấy như một lời nguyền đeo bám lấy anh, khiến anh day dứt khôn nguôi.
Dù dịch bệnh ở châu Âu đã được khống chế, Hervé vẫn luôn đau đáu hướng về Nhật Bản. Anh quyết tâm trở lại, bất chấp tình hình chính trị rối ren nơi xứ sở hoa anh đào. Tình yêu giữa anh và ái nữ Hara Kei lặng lẽ nảy nở, như hai tâm hồn đồng điệu tìm thấy nhau giữa những bão giông cuộc đời. Chuyến đi mua trứng tằm đã thay đổi tất cả, đưa Hervé vào một cuộc phiêu lưu tình ái đầy ám ảnh. Và chỉ khi mất đi những điều yêu thương nhất, anh mới nhận ra đâu là giá trị thực sự của cuộc đời. Một nghịch lý thường thấy, khi ta mải mê đuổi theo một “dải lụa” xa xôi mà vô tình quên mất “dải lụa” mềm mại, đẹp đẽ hơn rất nhiều ngay bên cạnh. “Lụa” của Alessandro Baricco, xuất bản năm 1996 tại Ý và 1997 tại Pháp, đã nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn học, được chuyển thể thành phim năm 2007, đưa tên tuổi nhà văn người Ý này vang danh trên văn đàn quốc tế.
