“Mảnh Đất Lắm Người Nhiều Ma” của Nguyễn Khắc Trường không chỉ đơn thuần là bức tranh đời sống nông thôn mà còn là cuộc khám phá sâu sắc về nội tâm con người, về những mâu thuẫn giằng xé giữa ý thức và bản năng. Tác phẩm mang đậm chất thơ nhưng đồng thời cũng chất chứa bi kịch, phản ánh chân thực cuộc sống đầy chông gai của những kiếp người lam lũ. Nguyễn Khắc Trường đã tài tình lồng ghép chất hài hước dí dỏm cùng tình thương mến con người vào từng trang viết, tạo nên một tác phẩm đầy sức sống, lay động lòng người đọc.
Hình ảnh con đường làng được lát gạch không chỉ là chi tiết độc đáo mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu xa. Mỗi viên gạch là một câu chuyện, là hạnh phúc lứa đôi, là niềm kiêu hãnh của chức vị, cũng là nỗi đau khổ chất chứa trong cuộc sống. Phong tục cưới xin với 200 viên gạch, sự phân biệt đối xử giữa dâu trong, dâu ngoài, cho thấy nét truyền thống, sự bảo thủ của một làng quê khép kín. Con đường ấy, tưởng chừng vô tri, lại là chứng nhân thầm lặng của bao thăng trầm, bao số phận.
Giếng Chùa, điểm nhấn giữa xóm làng, như một biểu tượng của sự phồn thịnh và quyền lực. Xung quanh nó là những ngôi nhà ngói cổ kính, cầu kỳ với hoa văn tinh xảo, nơi cư ngụ của những người thành đạt, có địa vị trong làng. Tuy nhiên, đằng sau vẻ hào nhoáng ấy, vẫn tồn tại những mảng tối của xã hội, những kẻ rảnh rỗi, lang thang, thậm chí sống ngoài vòng pháp luật.
Sự tương phản giữa giàu nghèo cũng được tác giả khắc họa rõ nét. Bên cạnh những ngôi nhà ngói nguy nga là những gia đình nghèo khó, phải độn rau vào cháo, ăn chuối xanh chấm mắm qua ngày. Câu chuyện về ông Quản Ngư, người đàn ông phiêu lưu, từng chu du khắp nơi, trở về với vẻ ngoài hiện đại nhưng không danh phận, lại được làng tặng 200 viên gạch, càng làm nổi bật sự tréo ngoe, éo le của số phận. Món quà ấy, tuy nhỏ bé, lại là sự ghi nhận, là tấm lòng của xóm làng dành cho một con người dám sống khác biệt.
Qua những nhân vật như lão Quềnh, bà Son, cô Đào cùng ngôn ngữ giàu chất địa phương, “Mảnh Đất Lắm Người Nhiều Ma” vẽ nên một bức tranh sống động về cuộc sống và con người nông thôn. Sự đan xen giữa hài hước và bi kịch, giữa cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho tác phẩm. Cuốn sách không chỉ là một câu chuyện mà còn là một bài thơ về kiếp người, một lời triết lý về cuộc sống, khiến người đọc không thể rời mắt và phải suy ngẫm.
