Matsuo Bashō, một trong những tên tuổi vĩ đại nhất của thơ ca Nhật Bản, được vinh danh là bậc thầy của thể thơ Haiku tinh tế và sâu lắng. Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác đầy cảm hứng của ông được Makoto Ueda phân tích một cách sâu sắc và toàn diện trong cuốn sách “Matsuo Bashō – Bậc Đại Sư Thơ Haiku”. Từ một samurai sinh ra tại tỉnh Iga năm 1644, Bashō đã từ bỏ con đường binh nghiệp để theo đuổi đam mê với thi ca, đưa Haiku lên một tầm cao nghệ thuật mới.
Cuốn sách dẫn dắt người đọc qua năm giai đoạn quan trọng trong cuộc đời Bashō, bắt đầu từ thời niên thiếu ở Iga, nơi ông được nuôi dưỡng bởi những làn điệu dân gian và thơ ca truyền thống, gieo mầm cho tình yêu với nghệ thuật ngôn từ. Giai đoạn tiếp theo tại Edo đánh dấu bước chân của Bashō vào giới thi sĩ chuyên nghiệp, nơi ông tiếp nhận những phong cách thơ mới và bắt đầu sáng tác. Tuy nhiên, phải đến giai đoạn trung niên tại Oku, phong cách độc đáo của Bashō mới thực sự được định hình qua những tác phẩm như “Ngũ ngôn tử”.
Năm 1689, chuyến du hành đến phương Bắc đã trở thành bước ngoặt quan trọng, khơi nguồn cảm hứng cho kiệt tác “Hạnh kiều ký” – đỉnh cao của thể thơ Haiku. Tác phẩm ghi lại những rung cảm tinh tế, những suy tư sâu lắng về cuộc sống trong suốt hành trình dài ngày của Bashō. Trở về Edo trong những năm cuối đời, ông tiếp tục sáng tác và truyền bá nghệ thuật Haiku cho đến khi qua đời vào năm 1694.
Không chỉ tường thuật lại cuộc đời Bashō, Makoto Ueda còn đi sâu phân tích ngôn ngữ, hình tượng, chủ đề và phong cách thơ đặc trưng của ông. Sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên, tâm trạng con người và triết lý Phật giáo đã nâng tầm Haiku lên một tầm cao mới, mang đến cho người đọc những bài thơ giàu cảm xúc, khơi gợi những suy ngẫm về cuộc sống. Tác giả cũng chỉ ra ảnh hưởng rõ nét của thi ca Trung Hoa, đặc biệt là cách sử dụng hình ảnh và ý niệm về sự tĩnh lặng từ các nhà thơ như Lỗ Tấn và Tào Thực, đã góp phần làm phong phú thêm ngôn ngữ thơ của Bashō. “Matsuo Bashō – Bậc Đại Sư Thơ Haiku” là một tác phẩm đáng đọc cho những ai yêu mến thơ ca Nhật Bản và muốn khám phá thế giới tinh tế của Haiku qua lăng kính phân tích sắc sảo của Makoto Ueda.
