Cuốn sách “Máy bay Mỹ trên bầu trời Điện Biên Phủ” của sử gia quân sự người Pháp Marc Bertin là một công trình nghiên cứu lịch sử đáng chú ý, khám phá vai trò then chốt của không quân Mỹ trong trận Điện Biên Phủ lịch sử năm 1954. Trận đánh mang tính bước ngoặt này, chứng kiến chiến thắng vang dội của quân đội nhân dân Việt Nam trước quân đội Pháp, đã được tái hiện một cách chi tiết và sâu sắc qua lăng kính của lực lượng không quân Mỹ.
Tác giả Marc Bertin, với nhiều năm dày công nghiên cứu về trận Điện Biên Phủ và sự can thiệp của Mỹ, đã dày công thu thập và phân tích một kho tàng tài liệu quý giá. Nguồn tư liệu phong phú này bao gồm cả tài liệu lưu trữ của Mỹ và lời kể trực tiếp từ những người trong cuộc, tạo nên một bức tranh toàn cảnh và khách quan về sự kiện lịch sử này. Ông đã sử dụng phương pháp tiếp cận khoa học, đa chiều, đối chiếu và kiểm chứng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, mang đến cho độc giả một cái nhìn chân thực và đáng tin cậy.
Cuốn sách tiết lộ sự tham gia tích cực của Mỹ trong việc cung cấp hỗ trợ không quân cho quân đội Pháp tại Điện Biên Phủ. Không quân Mỹ đã triển khai hàng nghìn phi vụ ném bom và bắn phá, sử dụng các loại oanh tạc cơ hạng nặng như B-29, B-26, B-50, cùng với sự hộ tống của các máy bay tiêm kích F-80, F-84 và F-86. Chỉ riêng trong tháng 5/1954, con số thống kê cho thấy đã có tới 3.330 phi vụ không kích được thực hiện, trút xuống chiến trường Điện Biên Phủ hơn 6.000 tấn bom.
Tuy nhiên, tác giả Marc Bertin chỉ ra rằng, bất chấp quy mô và cường độ tấn công dữ dội từ trên không, hiệu quả thực tế lại không đạt được như mong đợi. Quân đội nhân dân Việt Nam đã có sự chuẩn bị chu đáo với hệ thống hầm hào, công sự kiên cố và chiến thuật phòng không hiệu quả. Việc tận dụng địa hình rừng núi hiểm trở để ẩn nấp, kết hợp với chiến thuật tấn công ban đêm đã giúp họ hạn chế tối đa thiệt hại do không kích gây ra.
Tác giả cũng phân tích những hạn chế của không quân Mỹ trong chiến dịch này. Khả năng quan sát và trinh sát bị hạn chế bởi địa hình phức tạp, khiến việc xác định mục tiêu trở nên khó khăn. Việc quân đội nhân dân Việt Nam thường xuyên di chuyển, thay đổi vị trí cũng gây khó khăn cho việc theo dõi và đánh giá hiệu quả không kích. Hơn nữa, sự phối hợp giữa lực lượng không quân và lực lượng mặt đất còn nhiều bất cập, dẫn đến việc cập nhật thông tin tình báo không kịp thời.
Cuối cùng, cuốn sách đề cập đến những khó khăn về hậu cần kỹ thuật mà không quân Mỹ phải đối mặt, đặc biệt là việc duy trì hoạt động bay cho máy bay từ các căn cứ đặt xa xôi. Các sân bay tạm thời được xây dựng gần Điện Biên Phủ chưa đáp ứng được đầy đủ nhu cầu hoạt động, góp phần làm giảm hiệu suất chiến đấu của không quân Mỹ. “Máy bay Mỹ trên bầu trời Điện Biên Phủ” của Marc Bertin là một cuốn sách đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử quân sự và muốn tìm hiểu sâu hơn về trận Điện Biên Phủ dưới một góc nhìn mới.
