“Mấy Vấn Đề Văn Học Sử Việt-Nam” của Trương Tửu, xuất bản năm 1950, là một công trình nghiên cứu tiêu biểu về lịch sử văn học Việt Nam, trải dài từ thời kỳ sơ khai đến hiện đại. Tác phẩm không chỉ đơn thuần liệt kê các tác phẩm và tác giả mà còn đi sâu phân tích bối cảnh lịch sử, chính trị, xã hội, cũng như ảnh hưởng văn hóa nước ngoài, để làm rõ bức tranh toàn cảnh về sự hình thành và phát triển của văn học nước nhà.
Cuốn sách được cấu trúc thành bảy chương, mở đầu bằng việc khảo sát “Văn học cổ Việt Nam và vấn đề ngôn ngữ”. Chương này tập trung vào những di tích văn học cổ nhất như Cổ Phạm, Cổ Văn, phân tích đặc điểm ngôn ngữ, đặt nền móng cho sự hiểu biết về cội nguồn văn học dân tộc. Tiếp theo, hành trình lịch sử văn học được lần lượt khai mở qua các chương về văn học thời Lý-Trần, Lê sơ, Lê trung hưng, Nguyễn và cận đại. Mỗi chương không chỉ giới thiệu các tác phẩm tiêu biểu mà còn phân tích sâu sắc đặc trưng của từng thời kỳ, làm nổi bật những biến đổi trong nội dung và hình thức nghệ thuật.
Điểm đặc biệt của “Mấy Vấn Đề Văn Học Sử Việt-Nam” nằm ở cách tiếp cận khoa học và toàn diện. Trương Tửu không chỉ chú trọng khảo sát các di tích văn học, nghiên cứu ngôn ngữ học mà còn kết hợp phân tích bối cảnh lịch sử, chính trị, xã hội. Ông làm rõ ảnh hưởng của Nho giáo đối với văn học thời Lý-Trần và Lê sơ, khẳng định vai trò quan trọng của các yếu tố ngoại cảnh trong sự phát triển văn học. Tác giả cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến các tác phẩm kinh điển như “Truyện Kiều”, “Đoạn Trường Tân Thanh”, “Lục Vân Tiên”,… phân tích tỉ mỉ giá trị nghệ thuật và ý nghĩa lịch sử của chúng, giúp độc giả tiếp cận sâu hơn với di sản văn học quý báu của dân tộc.
Một điểm sáng khác của tác phẩm là việc khảo sát mối quan hệ giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và các nước láng giềng, đặc biệt là Trung Hoa. Trương Tửu phân tích ảnh hưởng của văn học Trung Hoa đối với văn học Việt Nam, đồng thời chỉ ra tính hai chiều trong mối quan hệ văn học Việt – Hán từ thời Lý. Góc nhìn này mang đến những hiểu biết mới mẻ về sự tiếp nhận và chuyển hóa văn hóa trong lịch sử văn học Việt Nam.
“Mấy Vấn Đề Văn Học Sử Việt-Nam” không chỉ là một công trình nghiên cứu có giá trị học thuật mà còn là một tác phẩm giàu tính khơi gợi, giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về hành trình phát triển của văn học Việt Nam qua các thời kỳ. Cho đến nay, cuốn sách vẫn là tài liệu tham khảo quan trọng cho những ai quan tâm đến lịch sử và bản sắc văn học dân tộc. Đây là một lời mời gọi chân thành đến bạn đọc, hãy cùng khám phá những giá trị bền vững mà tác phẩm mang lại.
