“Moby Dick – Cá Voi Trắng”, kiệt tác của văn hào Mỹ Herman Melville, lần đầu ra mắt năm 1851, nay được tái hiện sống động qua bản dịch tiếng Việt kèm hình minh họa. Câu chuyện đưa ta theo chân Ishmael, một thủy thủ trẻ tuổi trong chuyến hải hành đầu đời trên con tàu Pequod, dưới sự chỉ huy của thuyền trưởng Ahab đầy bí ẩn. Bên cạnh Ishmael là dàn thủy thủ đa sắc tộc, mỗi người một cá tính, từ Queequeg bản địa bí hiểm đến Starbuck trầm tĩnh, Stubb hài hước và Flask nóng nảy. Họ cùng nhau dấn thân vào cuộc săn cá voi đầy hiểm nguy trên đại dương bao la.
Tuy nhiên, chuyến đi săn thường lệ nhanh chóng biến thành cuộc truy đuổi điên cuồng của thuyền trưởng Ahab với Moby Dick, con cá voi trắng khổng lồ đã cướp đi một chân của ông. Nỗi ám ảnh trả thù thiêu đốt Ahab, biến ông thành kẻ cuồng si, bất chấp sự can ngăn của thủy thủ đoàn, đẩy con tàu Pequod và tất cả mọi người vào vòng xoáy định mệnh. Cuộc đối đầu giữa con người và thiên nhiên, giữa khát khao chinh phục và sức mạnh vô song của biển cả, cuối cùng dẫn đến bi kịch kinh hoàng. Con tàu Pequod bị Moby Dick hủy diệt, nhấn chìm gần như toàn bộ thủy thủ đoàn xuống đáy đại dương. Chỉ duy nhất Ishmael sống sót một cách kỳ diệu nhờ bám vào chiếc quan tài của Queequeg và được tàu Rachel cứu vớt.
Vượt lên trên khuôn khổ một câu chuyện phiêu lưu mạo hiểm đơn thuần, “Moby Dick” là một bản trường ca hùng tráng về thân phận con người, về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, về số phận, ý chí và giới hạn của nhận thức. Hình tượng Moby Dick – cá voi trắng khổng lồ – hiện lên như biểu tượng của những bí ẩn bất khả xâm phạm, sức mạnh vô biên và sự bất khả chiến bại của tự nhiên. Còn Ahab, với khát vọng chinh phục mãnh liệt và ý chí sắt đá, lại là hiện thân của sự ngạo mạn, của khát khao vượt qua giới hạn, thách thức cả thần linh.
Herman Melville (1819–1891), một trong những cây bút xuất sắc nhất của nền văn học Mỹ thế kỷ XIX, thuộc phong trào Lãng mạn và thời kỳ Phục hưng văn học Mỹ. Sinh ra trong một gia đình thương nhân giàu có nhưng sa sút tại New York, Melville sớm phải bươn chải kiếm sống bằng nghề thủy thủ. Chính những trải nghiệm lênh đênh trên biển cả đã hun đúc nên ngòi bút tài hoa, tạo cảm hứng cho những tác phẩm kinh điển như “Typee”, “Omoo”, “Redburn”, “White-Jacket” và đặc biệt là “Moby Dick”.
Mặc dù ban đầu “Moby Dick” không được giới phê bình đón nhận nồng nhiệt, nhưng theo thời gian, giá trị đích thực của tác phẩm dần được khẳng định. Ngày nay, “Moby Dick” được công nhận là một kiệt tác văn học, một biểu tượng của văn học Mỹ, với phong cách biểu tượng độc đáo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa hiện thực, huyền thoại, triết học và tôn giáo. Bên cạnh “Moby Dick”, Melville còn được biết đến với truyện ngắn “Bartleby, người viết thuê” và tiểu thuyết “Billy Budd, Sailor”. Ông được coi là một trong những nhà văn có ảnh hưởng nhất mọi thời đại, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử văn học thế giới với những tác phẩm giàu tính tư tưởng, nghệ thuật và nhân sinh quan.
“Moby Dick – Cá Voi Trắng” không chỉ lôi cuốn người đọc bởi cốt truyện phiêu lưu kịch tính, mà còn lay động tâm hồn bởi chiều sâu triết lý, nghệ thuật biểu tượng tài tình và cái nhìn đa chiều về thân phận con người trước sức mạnh bao la của tự nhiên.
