“Mọi Cái Tên” của José Saramago, nhà văn Bồ Đào Nha đoạt giải Nobel Văn học năm 1998, không chỉ đơn thuần là một câu chuyện, mà là một hành trình khám phá sâu sắc về sự tồn tại của con người. Saramago, xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo khó, đã vươn lên trở thành một trong những tên tuổi lớn của văn học thế giới, với một phong cách viết độc đáo và đầy sức hút. Tác phẩm của ông, đan xen giữa hiện thực và ảo tưởng, kỳ bí và sắc sảo, phản ánh xã hội một cách tinh tế và đầy nghệ thuật.
“Mọi Cái Tên” đưa người đọc vào thế giới của Senhor José, một viên thư ký cấp thấp tại Phòng Đăng ký Trung Ương, nơi lưu trữ hồ sơ sinh, tử của tất cả mọi người. Công việc tẻ nhạt, cuộc sống đơn điệu, niềm vui duy nhất của Senhor José là tìm hiểu về cuộc đời của những người nổi tiếng. Nhưng rồi, một ngày nọ, sự tình cờ đưa anh đến với tờ khai sinh của một người phụ nữ vô danh, khơi dậy trong anh một khát khao tìm kiếm, một mục đích sống mới. Cuộc tìm kiếm ấy trở thành hành trình đi sâu vào bản chất của sự tồn tại, vào những ngóc ngách của số phận con người, nơi những sự kiện ngẫu nhiên có thể xoay chuyển cả một cuộc đời.
Saramago dẫn dắt người đọc bằng một giọng văn lôi cuốn, vừa sâu sắc, vừa hài hước, vừa tràn đầy chất thơ. Ông khéo léo đan cài giữa giọng kể chuyện khách quan và những lời bình luận sắc sảo, mỉa mai, đôi khi tinh quái, tạo nên một phong cách độc đáo, không thể nhầm lẫn. Giữa những dòng chữ, giữa hiện thực và ảo tưởng, Saramago khơi gợi những suy tư về thân phận con người, về sự cô đơn, về những nỗi đau khổ cuộc sống. Đọc “Mọi Cái Tên”, người đọc không chỉ được thưởng thức một tác phẩm văn chương xuất sắc, mà còn được trải nghiệm một cuộc phiêu lưu tinh thần đầy hứng khởi và sâu sắc.
Bên cạnh tài năng văn chương, Saramago còn được biết đến với những quan điểm chính trị và tôn giáo mạnh mẽ. Là một đảng viên cộng sản, ông thẳng thắn chỉ trích mô hình xã hội tư bản hiện đại, gây ra không ít tranh cãi và chỉ trích từ cả chính quyền lẫn giới trí thức. Chuyến thăm Palestine năm 2002 và những phát ngôn về cuộc xung đột Israel-Palestine đã khiến ông bị cáo buộc là bài Do Thái, một vết nhơ khó phai mờ trong sự nghiệp của ông. Tuy nhiên, đối với những người yêu mến Saramago, ông là một trí thức “bản tính tốt”, một người luôn đấu tranh cho công lý và lẽ phải.
Dù có những tranh cãi xung quanh cuộc đời và sự nghiệp, Saramago vẫn là một trong những nhà văn vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Tác phẩm của ông, với phong cách viết độc đáo và những tư tưởng sâu sắc, vẫn tiếp tục được đọc và nghiên cứu rộng rãi trên khắp thế giới. “Mọi Cái Tên”, một câu chuyện tưởng chừng đơn giản, lại chứa đựng những tầng ý nghĩa sâu xa về cuộc sống và con người, chắc chắn sẽ để lại ấn tượng khó phai trong lòng độc giả.
