Đào Trinh Nhất (1900-1951), một tên tuổi lừng lẫy trong làng văn nghệ Việt Nam thế kỷ 20, được biết đến nhiều hơn với bút danh Quán Chi. Sự nghiệp đồ sộ của ông trải dài trên nhiều lĩnh vực, từ báo chí đến văn chương, để lại dấu ấn đậm nét qua hàng loạt bút hiệu đa dạng như Nam Chúc, Viên Nạp, Hậu Đình, Tinh Vệ, Bất Nghị, Vô Nhị, Hồng Phong, Anh Đào, XYZ. Được đồng nghiệp kính trọng bởi phong cách làm việc nghiêm túc và cẩn trọng, ông không chỉ đơn thuần là một nhà báo mà còn là một nghệ sĩ đích thực, khéo léo vận dụng ngòi bút tài hoa để tái hiện và thổi hồn vào những trang sử cận đại của dân tộc. Tầm nhìn và sự sáng tạo của ông đã góp phần quan trọng vào việc lưu giữ và truyền bá di sản văn hóa, lịch sử Việt Nam.
Sinh ra tại Huế vào năm Canh Tý (1900), Đào Trinh Nhất, tên khai sinh là Đào Nguyên Phổ, quê gốc ở xã Thượng Phán, huyện Quỳnh Côi, tỉnh Thái Bình. Là con trưởng của Tiến sĩ Hoàng giáp Đào Nguyên Phổ, ông lớn lên trong một gia đình trí thức, có quan hệ mật thiết với những nhân vật nổi tiếng như Lương Ngọc Quyến và Lương Văn Can. Từ nhỏ, ông đã được tiếp xúc với chữ Hán tại quê nhà, sau đó chuyển đến Hà Nội để theo học chữ Pháp và chữ quốc ngữ, đặt nền móng vững chắc cho sự nghiệp văn chương báo chí sau này.
Bước chân vào làng báo từ năm 1921, Đào Trinh Nhất bắt đầu công việc biên tập cho các tạp chí Hữu thanh và Thực nghiệp dân báo. Ông cộng tác với nhiều tờ báo lớn nhỏ khác nhau, từ Trung hòa nhật báo, Đông Pháp tại Hà Nội đến nhiều tờ báo ở Sài Gòn. Năm 1926, ông sang Pháp du học, có cơ hội giao lưu với các nhà nghiên cứu văn hóa như Nguyễn Thế Truyền và Nguyễn Như Phong, đồng thời tích cực hoạt động văn hóa và viết bài cho báo Việt Nam Hồn.
Trở về nước năm 1927, Đào Trinh Nhất tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp báo chí, đảm nhiệm vai trò chủ bút cho nhiều tờ báo, trong đó có tờ báo Mai do chính ông sáng lập và xuất bản. Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực báo chí, ông còn là tác giả của nhiều tác phẩm văn học, cộng tác với các tờ báo và tạp chí nổi tiếng như Phụ nữ tân văn, Công luận, Thần chung, Tân Văn, Việt Nam, Điểm tin. Giai đoạn 1949-1950, ông làm việc tại Bộ Ngoại giao và tiếp tục viết cho nhiều báo ở Sài Gòn.
Cuộc đời và sự nghiệp của Đào Trinh Nhất khép lại vào ngày 18 tháng Giêng năm Tân Mão (23 tháng 11 năm 1951) tại Sài Gòn. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong lòng bạn bè, đồng nghiệp và độc giả. Những đám tang và bài viết tưởng nhớ của giới báo chí và văn nghệ sĩ đã minh chứng cho vị trí quan trọng của ông trong nền văn hóa Việt Nam. Mời bạn đọc đón đọc tác phẩm “Một Kẻ Bán Trời” của tác giả Đào Trinh Nhất và Nguyễn Quang Thắng.
