“Một Mảnh Trò Đời” của Steve Toltz, tác phẩm từng lọt vào danh sách rút gọn giải Man Booker danh giá năm 2008, được giới phê bình ca ngợi là “hài hước vô biên”, “một quyển sách có thể chứa đựng bí mật cuộc đời”, và “Nghìn lẻ một đêm thời hiện đại”. Cuốn tiểu thuyết này là một cơn lốc xoáy của sự kiện, cuốn người đọc vào thế giới lập dị và kỳ quái của gia đình Dean.
Câu chuyện được kể qua lời của hai cha con Martin và Jasper Dean. Martin, người cha với những suy nghĩ khác người, từng có thời gian ở viện tâm thần và sau đó sống ẩn dật trong một căn nhà nằm giữa mê cung. Những dự án kỳ lạ của ông từng đưa ông lên đỉnh cao danh vọng, được cả nước Úc tung hô như một vị anh hùng, nhưng cũng chính những dự án đó đã đẩy ông xuống vực sâu, buộc phải trốn chạy khỏi quê hương. Jasper, người con trai lớn lên dưới sự dạy dỗ khác thường của cha, phải vật lộn để thoát khỏi cái bóng quá lớn của ông, để rồi cuối cùng nhận ra tình yêu thương và lòng trắc ẩn sâu sắc dành cho người cha đáng thương của mình. Gắn kết hai cha con là Terry Dean, em trai của Martin, một tên tội phạm khét tiếng với mục tiêu “cao cả”: làm trong sạch ngành thể thao Úc.
Hành trình của gia đình Dean đưa người đọc vào một cuộc phiêu lưu trải dài khắp thế giới, từ vùng đất hoang sơ của Úc đến thủ đô Paris hoa lệ, từ những cánh rừng Thái Lan đến một mê cung kỳ quái, nhà thương điên, hang ổ tội phạm, và cả một chuyến vượt biên đầy nguy hiểm trên biển. Trong thế giới đầy rẫy những điều kỳ quặc này, gia đình Dean bị cười chê vì họ không suy nghĩ và hành động như đám đông. Tác giả đặt ra câu hỏi: xã hội có thể chấp nhận sự khác biệt của các cá thể đến mức độ nào? Và mỗi con người có cần phải gò ép bản thân vào khuôn khổ để được chấp nhận? Câu hỏi này đeo đẳng Martin và Jasper suốt cuộc đời họ. Martin chọn sống khác biệt đến cùng, trong khi Jasper, trước ngưỡng cửa cuộc đời mình, lại trăn trở: khi còn trẻ, ta bị ngăn cản làm theo số đông bằng câu hỏi “Nếu mọi người nhảy khỏi cầu, con cũng làm thế ư?”, nhưng khi trưởng thành, sự khác biệt lại trở thành một cái tội, và người ta lại hỏi: “Này, mọi người đang nhảy khỏi cầu. Sao cậu không làm đi?”.
Steve Toltz đã tạo nên một bữa tiệc thịnh soạn của ý tưởng và ngôn từ. Với trí tưởng tượng phong phú, ông xây dựng nên những tình huống dở khóc dở cười: liên minh dân chủ tội ác, cẩm nang tội ác, xây nhà trong mê cung, biến tất cả người Úc thành triệu phú… Giọng văn hài hước, tốc độ nhanh, cùng những ý tưởng sáng tạo khiến câu chuyện lôi cuốn ngay từ những trang đầu tiên. Độc giả sẽ bật cười trước những suy nghĩ “bá đạo” như: “Anh sẽ ngạc nhiên khi biết nhiều tên trộm đã cởi găng tay ra để ngoáy mũi. Tôi muốn nhấn thật mạnh điều này: Đừng để dấu vân tay lại bất kì đâu! Ngay cả trong mũi của anh!”.
Dịch giả Thi Trúc, người từng chuyển ngữ “Cọp Trắng” và “Bà Mụ”, đã nỗ lực chuyển tải văn phong độc đáo và sự thú vị trong lối hành văn của Steve Toltz, giúp độc giả Việt Nam thưởng thức trọn vẹn tác phẩm. “Một Mảnh Trò Đời” là một tiểu thuyết nhiều cung bậc cảm xúc, từ những xó xỉnh tận cùng đến những đỉnh cao thăng hoa, từ bần cùng tuyệt vọng đến sự thanh thoát cao cả, tất cả hòa quyện trong giọng văn hài hước đến chua chát, hứa hẹn một trải nghiệm đọc khó quên. Sinh năm 1972 tại Sydney, Steve Toltz đã trải qua nhiều công việc khác nhau trước khi trở thành nhà văn, từ quay phim, tiếp thị viễn thông, đến thám tử tư và biên kịch. Với ông, điều khó khăn nhất khi viết là chờ đợi khả năng của bản thân bắt kịp tham vọng. “Một Mảnh Trò Đời” là tiểu thuyết đầu tay của ông, được thai nghén trong suốt 5 năm.
