“Mù Khơi” của Thanh Tâm Tuyền mở ra bằng lời thú nhận đầy ám ảnh về cái chết của một người đàn ông. Không phải nỗi đau xót, mà là sự giải thoát, một cảm giác nhẹ nhõm đến kỳ lạ len lỏi trong tâm hồn người kể chuyện. Cái chết ấy, được báo trước qua một tờ báo cũ tình cờ đọc được, chấm dứt chuỗi ngày sống trong địa ngục tinh thần, giải phóng người kể khỏi sự oán hận đeo bám dai dẳng suốt bao năm. Nỗi ám ảnh ấy mạnh mẽ đến mức, có những lúc người kể chuyện thậm chí còn nghĩ đến cái chết. Giờ đây, sự ra đi của người đàn ông kia như một sự công bằng muộn màng, trả lại tự do cho một tâm hồn đã bị giam cầm quá lâu.
Cái cười bật ra, âm thầm mà mãnh liệt, giống như tiếng cười trong cơn ác mộng. Sự vui mừng vỡ òa, pha lẫn chút sợ hãi, khiến cơ thể run lên, mệt mỏi đến mức tưởng chừng như ngất lịm. Nước mắt cứ thế tuôn rơi, hòa cùng tiếng cười xa vắng, dịu đi những xáo động trong lòng. Và cuối cùng, sự bình yên cũng đến.
Người đàn ông ấy là ai? Câu hỏi ấy được trả lời một cách đơn giản nhưng đầy ẩn ý: ông ta là cha của người kể chuyện. Tuy nhiên, mối quan hệ cha con ấy lại không hề đơn giản. Họ không còn bất kỳ liên hệ pháp lý nào. Người cha sống dưới một cái tên khác, thay đổi cả số CMND lẫn cuộc đời. Người con cũng từ bỏ cái tên cha đặt, xóa bỏ mọi dấu vết trên giấy tờ. Xã hội, họ chưa từng sống chung dưới một mái nhà, mối liên hệ duy nhất – người mẹ – cũng đã biến mất từ lâu, bỏ lại sau lưng quá khứ và bắt đầu một cuộc sống mới. “Mù Khơi” hứa hẹn sẽ là một hành trình khám phá những bí mật, những góc khuất trong mối quan hệ đầy phức tạp này.
Thanh Tâm Tuyền (1936-2006), tên thật là Dzư Văn Tâm, là một cây bút nổi tiếng của văn học Việt Nam. Ông được biết đến với những bài thơ táo bạo, độc đáo và những áng văn xuôi giàu chất tự sự. Ngay từ khi còn rất trẻ, Thanh Tâm Tuyền đã gây tiếng vang với tập thơ “Tôi không còn cô độc” (1956) và tiểu thuyết “Bếp lửa” (1957). “Bếp lửa”, viết năm 1954, khắc họa cuộc sống Hà Nội trước thời điểm lịch sử 1954, nơi những con người đứng giữa những quyết định khó khăn: ra đi hay ở lại, chia ly hay đối mặt với cái chết. Thanh Tâm Tuyền có ảnh hưởng lớn đến văn học Việt Nam giai đoạn 1956-1975 và cả những năm sau đó. Bút hiệu khác của ông là Đỗ Thạch Liên.
Sinh ra tại Vinh ngày 13 tháng 3 năm 1936, Thanh Tâm Tuyền sớm bộc lộ tài năng văn chương. Năm 16 tuổi, ông đã dạy học tại trường Minh Tân (Hà Đông) và viết truyện ngắn cho báo Thanh Niên (Hà Nội). Năm 1954, ông tham gia hoạt động trong Tổng hội Sinh viên Hà Nội, cùng các bạn trẻ Trần Thanh Hiệp, Nguyễn Sỹ Tế, Doãn Quốc Sỹ, chủ trương nguyệt san “Lửa Việt”. Năm 1955, ông vào Sài Gòn và cùng bạn bè thành lập báo “Dân Chủ”, phụ trách mảng văn nghệ cùng Trần Thanh Hiệp. Cuộc gặp gỡ tình cờ với Mai Thảo qua đoản văn “Đêm giã từ Hà Nội” đã mở ra một chương mới trong sự nghiệp của Thanh Tâm Tuyền. Cùng với Mai Thảo, Lữ Hồ, Ngọc Dũng, Duy, họ cho ra đời tờ báo “Người Việt” (tiền thân của tờ “Sáng Tạo”). Cuộc đời và sự nghiệp của Thanh Tâm Tuyền, từ những tác phẩm đầu tay đến những năm tháng trong quân ngũ và cả thời gian tù cải tạo, đều là nguồn cảm hứng vô tận cho những sáng tạo nghệ thuật, không chỉ trong văn chương mà còn cả trong âm nhạc, với những ca khúc nổi tiếng như “Bài ngợi ca tình yêu” hay “Đêm màu hồng”. “Mù Khơi” chính là một trong những tác phẩm tiếp nối hành trình sáng tạo đầy biến động ấy.
