“Mười Lẻ Một Đêm” của nhà văn Hồ Anh Thái là một tác phẩm văn học Việt Nam đương đại đầy sức hút, đưa người đọc vào một hành trình khám phá thế giới đầy màu sắc, hài hước và cũng không kém phần sâu lắng. Câu chuyện khởi đầu bằng một tình huống trớ trêu: một người đàn ông và một người phụ nữ, sau hơn mười năm xa cách, bị mắc kẹt trong một căn hộ suốt mười một ngày đêm. Khoảng thời gian tưởng chừng ngột ngạt ấy lại mở ra một không gian trải nghiệm rộng lớn, nơi những kỷ niệm, thử thách và khát khao được ở bên nhau lần cuối cùng của hai nhân vật chính dần hé lộ.
Tác phẩm không chỉ đơn thuần là câu chuyện tình yêu muộn màng, mà còn là bức tranh đa diện về xã hội đương đại với những gam màu đối lập. Từ những nhân vật lập dị như họa sĩ Chuối Hột với màn tập yoga khỏa thân, bà mẹ với năm đời chồng và vô số cuộc phiêu lưu tình ái, cho đến cặp đôi giáo sư Khoả và Xí với căn bệnh cười kỳ quái, tác giả Hồ Anh Thái đã xây dựng nên một thế giới nhân vật vừa hài hước, vừa đáng suy ngẫm. Ông không ngần ngại phơi bày những tồn tại khó tin nhưng lại hiện hữu đâu đó trong cuộc sống xung quanh, từ những thói quen kỳ quặc, những nghịch lý xã hội đến sự giả dối len lỏi trong đời sống chính trị.
Với giọng văn tinh tế và sáng tạo, “Mười Lẻ Một Đêm” mang đến cho người đọc những tràng cười sảng khoái qua lối kể chuyện dí dỏm, hài hước. Tác giả khéo léo lồng ghép những chi tiết phi logic, phóng túng, gợi nhắc đến phong cách của “Nghìn lẻ một đêm” phiên bản Ba Tư, tạo nên nét độc đáo riêng cho tác phẩm. Những câu chuyện tưởng chừng như rời rạc lại được kết nối một cách tài tình, dẫn dắt người đọc qua nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc về con người và xã hội.
Hành trình của người đọc còn trải dài qua những chuyến du lịch văn hóa đầy bất ngờ, từ hội Lim với những hình ảnh đối lập đến chợ văn hóa Bắc Hà với những góc nhìn khác lạ về văn hóa vùng cao. Tác phẩm cũng chạm đến thế giới khoa học xã hội nhân văn, nơi những giáo sư “ngừng lại ở cấp bằng cử nhân bổ túc” vẫn được coi trọng, phơi bày sự mỉa mai về hệ thống giá trị đôi khi bị đảo lộn. Thậm chí, “Mười Lẻ Một Đêm” còn đưa ta đến với xã hội Đông Âu thập niên 1980, khám phá những mảng tối của chính trị, sự lừa dối, tham quyền và tự mê hoặc của những kẻ được xã hội tôn vinh.
“Mười Lẻ Một Đêm” không chỉ là một cuốn sách giải trí, mà còn là một tác phẩm văn học đáng đọc, kích thích sự suy ngẫm về cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Đọc “Mười Lẻ Một Đêm”, bạn sẽ không chỉ cười vang trước những tình huống dở khóc dở cười, mà còn được trải nghiệm một hành trình khám phá đầy thú vị và ý nghĩa, để rồi cuối cùng, nhận ra rằng giữa những bộn bề, hỗn độn của cuộc sống, vẫn tồn tại những giá trị đích thực đang chờ được khám phá.
