Nghệ thuật và vật lý, hai lĩnh vực tưởng chừng như đối lập, lại có mối liên hệ mật thiết và sâu sắc hơn chúng ta tưởng. Trong cuốn sách “Nghệ thuật Và Vật Lý”, Leonard Shlain đã dẫn dắt người đọc vào một cuộc hành trình khám phá sự giao thoa đầy bất ngờ giữa khoa học và nghệ thuật, đặc biệt là vật lý, xuyên suốt chiều dài lịch sử nhân loại. Tác giả lập luận rằng sự phát triển của nghệ thuật và khoa học luôn song hành, ảnh hưởng lẫn nhau và phản ánh những bước tiến trong nhận thức của con người.
Shlain khéo léo chứng minh luận điểm của mình bằng cách phân tích sự tiến triển của cả hai lĩnh vực qua các thời kỳ, từ thời tiền sử đến thời đại công nghiệp. Ông chỉ ra cách các phát minh khoa học then chốt, như máy hơi nước và điện, đã tạo nên những thay đổi sâu rộng trong xã hội và tác động đến sự hình thành các phong cách nghệ thuật mới như chủ nghĩa hiện thực và ấn tượng. Ngược lại, nghệ thuật cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tư duy sáng tạo và đột phá trong khoa học. Ví dụ, chủ nghĩa lãng mạn thế kỷ 18 với những tác phẩm về vũ trụ và thiên thể đã góp phần vào sự phát triển của thiên văn học, hay các bức họa tôn giáo thời Phục hưng đã cung cấp kiến thức giải phẫu, đặt nền móng cho những tiến bộ y học sau này.
Một điểm nhấn thú vị trong cuốn sách là sự phân tích về vai trò của hai bán cầu não trong quá trình tiến hóa của con người và mối liên hệ của chúng với khoa học và nghệ thuật. Shlain cho rằng sự chuyên biệt hóa dần của não trái (logic, toán học, khoa học) và não phải (sáng tạo, nghệ thuật, ngôn ngữ) đã ảnh hưởng đến sự phát triển song song của hai lĩnh vực này. Sự bùng nổ nghệ thuật trong thời kỳ Phục hưng, ví dụ, được cho là đã kích thích mạnh mẽ não phải, từ đó gián tiếp thúc đẩy sự sáng tạo trong khoa học.
Không chỉ dừng lại ở việc phân tích mối quan hệ tổng quan giữa nghệ thuật và khoa học, Shlain còn đi sâu vào mối tương quan cụ thể giữa vật lý và nghệ thuật. Ông chỉ ra rằng những khám phá mới về vật lý đã thay đổi căn bản cách con người nhìn nhận thế giới, từ đó ảnh hưởng đến cách thể hiện thế giới trong nghệ thuật. Cuốn sách “Nghệ thuật Và Vật Lý” của Leonard Shlain, xuất bản lần đầu năm 1998, không chỉ là một tác phẩm khoa học phổ quát mà còn là một cuộc đối thoại đầy tính gợi mở về mối quan hệ tương hỗ giữa khoa học và nghệ thuật, mời gọi độc giả khám phá sự kết nối kỳ diệu giữa hai thế giới tưởng chừng như xa cách.
