Cuốn sách “Kamma – Nghiệp Vào Lúc Tử Và Tái Tục” của tác giả Ashin Nandamalabhivamsa, do Abhikusala dịch, khai phá một trong những chủ đề cốt lõi của Phật giáo: lý thuyết về nghiệp và sự ảnh hưởng của nó đến quá trình tử vong và tái sinh. Tác phẩm không chỉ đơn thuần trình bày lý thuyết suông mà còn dẫn dắt người đọc qua từng giai đoạn của hành trình chuyển tiếp đầy bí ẩn này, từ lúc hấp hối cho đến khi bắt đầu một kiếp sống mới.
Khi bóng đêm tử thần dần buông xuống, khi cơ thể suy yếu và hơi thở trở nên mỏng manh, tâm thức con người bắt đầu một cuộc hành trình ngược dòng thời gian, nhớ lại tất cả những hành động, lời nói và cả những suy nghĩ sâu kín nhất trong cuộc đời mình. Đây chính là thời khắc mà nghiệp quả, cả thiện lẫn ác, hiện hành rõ ràng nhất, như một thước phim tua chậm chiếu lại toàn bộ cuộc đời, phơi bày những gì đã được gieo trồng.
Sau khi trút hơi thở cuối cùng, linh hồn rời khỏi xác thịt và bước vào một giai đoạn trung gian, lơ lửng giữa cõi sống và cõi chết. Trong khoảng thời gian đặc biệt này, kéo dài khoảng ba ngày, linh hồn vẫn còn lưu luyến cõi trần, có thể chứng kiến những người thân đang đau buồn tiễn biệt. Đồng thời, linh hồn cũng bắt đầu cảm nhận những dư vị đầu tiên của nghiệp quả: an lạc nhẹ nhàng nếu sống một đời thiện lương, hay đau khổ dày vò nếu gieo nhiều nghiệp ác.
Hết ba ngày trung gian, linh hồn sẽ rời khỏi cõi tạm này để bước vào hành trình tái sinh. Dưới sự dẫn dắt của chư thiên, linh hồn sẽ được đưa đến cảnh giới tương ứng với nghiệp đã tạo. Nghiệp lành sẽ dẫn đến những cảnh giới an vui như cõi trời, trong khi nghiệp dữ sẽ đẩy linh hồn vào những cảnh giới đau khổ như địa ngục, ngạ quỷ hay súc sinh.
Một kiếp sống mới lại bắt đầu khi linh hồn kết hợp với một thể xác mới. Cảnh giới, gia đình, hoàn cảnh sống của kiếp này đều là kết quả của những hành động, lời nói và suy nghĩ trong kiếp trước. Tác giả nhấn mạnh rằng mỗi hành động dù nhỏ bé đến đâu trong hiện tại đều có sức mạnh định hình tương lai, gieo nhân nào gặt quả nấy, tạo nên vòng tuần hoàn bất tận của sinh tử luân hồi.
Không chỉ dừng lại ở việc mô tả quá trình tử vong và tái sinh, “Kamma – Nghiệp Vào Lúc Tử Và Tái Tục” còn cung cấp cho người đọc cái nhìn sâu sắc về các cảnh giới khác nhau trong vũ trụ quan Phật giáo, từ cõi trời cao vời vợi đến địa ngục tăm tối, từ cõi người đầy biến động đến cõi súc sinh đầy bản năng. Mỗi cảnh giới đều được tác giả miêu tả chi tiết về môi trường, hình thức, tuổi thọ, giúp độc giả hình dung rõ ràng hơn về sự đa dạng và phức tạp của vòng luân hồi.
Tác giả cũng phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến sự khác biệt về cảnh giới tái sinh giữa các chúng sinh, trong đó nghiệp cá nhân đóng vai trò quyết định then chốt. Bên cạnh đó, giới tính, giai cấp xã hội và thời điểm chết cũng có những tác động nhất định đến quá trình tái sinh. “Kamma – Nghiệp Vào Lúc Tử Và Tái Tục” là một tác phẩm đáng đọc cho những ai muốn tìm hiểu sâu hơn về luật nhân quả và ý nghĩa của cuộc sống dưới góc nhìn Phật giáo.
