“Người Mẹ Cầm Súng” của tác giả Nguyễn Thi khắc họa chân dung người nữ anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Thị Út Tịch, người con gái Trà Vinh kiên cường trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Cuốn sách là hành trình phi thường từ một cô bé nghèo khó đến người chiến sĩ du kích dày dạn kinh nghiệm, lập nên nhiều chiến công hiển hách. Được biết đến với nhiều cái tên như “Út Trầu”, “Bà Hồng” hay “Út Tịch”, chị Út hiện lên với hình ảnh người phụ nữ gan dạ, quyết đoán, mang trong mình tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường trước mọi gian khó.
Tác giả mở đầu câu chuyện bằng những nét phác họa về nguồn gốc, xuất thân của chị Út Tịch trong bối cảnh làng quê nghèo khó. Một trong những sự kiện ấn tượng đầu tiên được tác giả đặc biệt nhấn mạnh chính là hành động dũng cảm cứu sống cả gia đình trong đêm tối giáp Tết. Giữa dòng sông nước chảy xiết, chị Út đã không ngần ngại nhảy xuống dòng nước dữ, giữ chặt đứa bé sơ sinh trên vai, cùng ba đứa trẻ khác thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Tấm lòng nhân ái, sự quả cảm của chị tỏa sáng rực rỡ qua hành động quên mình đầy xúc động.
Cuốn sách tiếp tục dẫn dắt người đọc theo chân chị Út Tịch qua những năm tháng tuổi thơ cơ cực, chịu đựng biết bao roi vọt, tủi nhục khi làm người ở. Từ những trận đòn roi đau đớn, chị tôi luyện nên một ý chí sắt đá, một tinh thần phản kháng mạnh mẽ. Tác giả khéo léo lồng ghép những câu chuyện đời thường, những mẩu đối thoại dí dỏm của bà con lối xóm, khắc họa rõ nét tính cách mạnh mẽ, quyết liệt của chị Út Tịch ngay từ khi còn nhỏ.
Hành trình đến với cách mạng của chị Út Tịch được tác giả tái hiện một cách tự nhiên, logic. Từ việc giấu máy chữ cho bộ đội, chống trả lại địa chủ, cho đến việc xung phong đi theo cách mạng, mỗi bước đi của chị đều thể hiện lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. Chiến dịch Cầu Kè là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành của chị Út trong vai trò người chiến sĩ liên lạc, trinh sát dũng cảm.
Câu chuyện tình yêu giữa chị Út và anh Tịch, người đồng đội cùng chiến tuyến, được đan cài nhẹ nhàng, ấm áp giữa những năm tháng khói lửa. Tình yêu đó càng thêm bền chặt bởi lý tưởng chung, bởi sự đồng cảm, sẻ chia giữa những người cùng chung chí hướng.
Giai đoạn sau hiệp định Genève, chị Út Tịch tiếp tục thể hiện bản lĩnh kiên cường của mình khi đối mặt với những khó khăn mới. Từ việc bảo vệ chồng trước sự phản bội của kẻ xấu, cho đến việc dũng cảm đối mặt với chính quyền địch, chị Út luôn giữ vững lập trường, đấu tranh bằng tất cả sự khôn ngoan, mưu trí.
“Người Mẹ Cầm Súng” không chỉ là câu chuyện về cuộc đời một nữ anh hùng, mà còn là bức tranh chân thực, sống động về tinh thần quật cường, bất khuất của người phụ nữ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Cuốn sách chắc chắn sẽ để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc về lòng dũng cảm, sự hy sinh cao cả của những người mẹ, người chị Việt Nam anh hùng.
