Lê Minh Quốc, với tác phẩm “Người Quảng Nam” xuất bản lần đầu năm 2000, đã dành tặng độc giả một hành trình khám phá đầy mê hoặc về vùng đất và con người miền Trung Việt Nam. Cuốn sách được chia làm hai phần chính, mở ra một bức tranh toàn cảnh về Quảng Nam, từ địa lý, lịch sử đến văn hóa và con người.
Phần đầu tiên, tựa đề “Quảng Nam – vùng đất và con người”, vẽ nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ với núi non trùng điệp, sông ngòi uốn lượn và khí hậu đặc trưng của vùng đất này. Tác giả tỉ mỉ khắc họa đặc điểm địa hình, khí hậu, đồng thời phân tích sự đa dạng dân tộc với người Kinh, Chăm, Xơ Đăng và các dân tộc thiểu số khác cùng chung sống. Từ đó, Lê Minh Quốc luận giải về ảnh hưởng của môi trường tự nhiên đến đời sống, sinh hoạt của người dân, hình thành nên bản sắc văn hóa độc đáo của Quảng Nam, đồng thời nhấn mạnh vai trò của giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong việc làm phong phú thêm bức tranh văn hóa địa phương.
Phần thứ hai, cũng là trọng tâm của cuốn sách, mang tên “Văn hóa Quảng Nam”, đưa người đọc vào thế giới văn hóa truyền thống đầy màu sắc. Từ kho tàng văn học dân gian với tục ngữ, ca dao, huyền thoại, truyện cổ tích, đến âm nhạc dân gian với những làn điệu dân ca, nhạc cụ truyền thống, tất cả đều được tác giả nghiên cứu tỉ mỉ. Mỹ thuật dân gian thể hiện qua kiến trúc nhà ở, đồ gốm, thủ công mỹ nghệ cũng được khai thác sâu sắc. Tín ngưỡng, tôn giáo với các hình thức thờ cúng tổ tiên, thần linh, Phật giáo, Công giáo… được trình bày rõ nét, bên cạnh những lễ hội truyền thống đặc sắc như lễ hội Cầu Ngư, lễ hội chùa Cầu. Ẩm thực Quảng Nam với những món ăn đậm đà bản sắc địa phương và phong tục tập quán từ khi sinh đến khi chết, các quy ước xã hội, đạo đức… tất cả cùng góp phần tạo nên một bức tranh văn hóa hoàn chỉnh. Thông qua việc phân tích, so sánh với văn hóa các vùng miền khác trong tỉnh và trên cả nước, tác giả làm nổi bật những nét tương đồng và khác biệt, khẳng định tính độc đáo của văn hóa Quảng Nam.
Cuối cùng, tác giả dành những trang viết đầy trân trọng để khắc họa chân dung con người Quảng Nam. Những nét tính cách đặc trưng như sự cần cù, chăm chỉ, giàu lòng nhân ái, khoan dung, tinh thần yêu nước và niềm tự hào về quê hương được tác giả diễn tả một cách tinh tế.
“Người Quảng Nam” của Lê Minh Quốc không chỉ là một công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc mà còn là một tác phẩm văn hóa đầy sức hấp dẫn, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vùng đất và con người Quảng Nam. Cuốn sách là nguồn tư liệu quý giá cho những ai quan tâm đến văn hóa Việt Nam, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh một vùng đất giàu truyền thống đến với đông đảo công chúng.
