Cuốn sách “PEAK: Những Ảo Tưởng Về Thiên Tài” của Anders Ericsson khám phá một khía cạnh mới mẻ về năng khiếu con người, thách thức quan niệm truyền thống về thiên tài bẩm sinh. Tác giả lập luận rằng khả năng xuất chúng không chỉ là đặc ân của số ít mà là kết quả của quá trình rèn luyện và thích nghi đúng đắn, mà bất kỳ ai cũng có thể phát triển. Thông qua các ví dụ đa dạng, từ thiên tài âm nhạc Mozart, các học sinh của Sakakibara cho đến ngôi sao bóng rổ Ray Allen, Ericsson chứng minh rằng nỗ lực và tinh thần kiên trì chính là chìa khóa để mở ra tiềm năng thực sự của mỗi cá nhân.
“PEAK” không chỉ đơn thuần lý giải về năng khiếu mà còn trang bị cho độc giả phương pháp cụ thể để khai thác và phát triển năng lực của bản thân trong lĩnh vực họ lựa chọn. Cuốn sách cung cấp một góc nhìn hoàn toàn mới về tiềm năng con người, khẳng định rằng chúng ta có quyền năng kiểm soát cuộc sống của mình hơn chúng ta tưởng, vượt xa những giới hạn do quan niệm về “tài năng bẩm sinh” đặt ra. Ericsson cho rằng tiềm năng không phải là một chiếc cốc có dung tích cố định, mà là một bình chứa có thể mở rộng không ngừng thông qua quá trình học tập và rèn luyện đúng cách. Học tập không chỉ là việc lấp đầy chiếc cốc sẵn có, mà là quá trình không ngừng mở rộng dung tích của chiếc bình, tạo ra những khả năng mới mẻ.
Vậy làm thế nào để chúng ta khai thác năng khiếu này và nuôi dưỡng tài năng của mình? Ericsson đã dành nhiều thập kỷ nghiên cứu về “khoa học của sự lão luyện”, tìm hiểu bí quyết thành công của những người đạt đến đỉnh cao trong lĩnh vực của họ. Ông phát hiện ra rằng bất kể lĩnh vực nào, từ âm nhạc, thể thao đến cờ vua, cách tiếp cận hiệu quả nhất để cải thiện hiệu suất đều tuân theo một bộ nguyên tắc chung, mà ông gọi là “tập luyện có chủ ý”. Khác với những quan điểm cho rằng chỉ cần nỗ lực là đủ, Ericsson nhấn mạnh vào tầm quan trọng của phương pháp luyện tập đúng đắn, được thực hiện kiên trì trong một khoảng thời gian đủ dài.
Cuốn sách được chia làm hai phần chính. Nửa đầu tập trung vào việc giải thích khái niệm “tập luyện có chủ ý”, phân tích lý do tại sao nó lại hiệu quả và cách các chuyên gia áp dụng nó để đạt được những thành tựu phi thường. Độc giả sẽ được tìm hiểu về các loại hình tập luyện khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, và sự khác biệt giữa chúng về mức độ kích hoạt khả năng thích nghi của não bộ và cơ thể. Tác giả cũng đi sâu vào phân tích những thay đổi diễn ra trong não bộ khi tiếp xúc với tập luyện có chủ ý, tập trung vào khía cạnh tinh thần của sự lão luyện, mặc dù yếu tố thể chất cũng được đề cập đến.
Nửa sau của cuốn sách tiếp tục đào sâu vào vấn đề tài năng bẩm sinh và vai trò của nó, cũng như sự tương tác phức tạp giữa yếu tố di truyền và quá trình luyện tập. Tác giả đưa ra lời khuyên cụ thể về cách áp dụng tập luyện có chủ ý trong các môi trường khác nhau, từ tổ chức chuyên nghiệp, cá nhân cho đến trường học. Ericsson khẳng định rằng mặc dù nguyên tắc tập luyện có chủ ý được rút ra từ nghiên cứu về những người đạt đến đỉnh cao, nhưng bản thân các nguyên tắc này có thể được áp dụng cho bất kỳ ai muốn cải thiện bản thân trong bất kỳ lĩnh vực nào. “Tập luyện có chủ ý” được xem là phương pháp học tập mạnh mẽ nhất từng được nghiên cứu, một người hướng dẫn đáng tin cậy trên con đường chinh phục đỉnh cao của mỗi cá nhân. Cuốn sách hứa hẹn sẽ mang đến cho độc giả một hành trình khám phá tiềm năng bản thân đầy cảm hứng và thiết thực.
