Bạn có bao giờ tò mò về những cơn mưa bất chợt, cái nắng gay gắt hay những đợt rét đậm kéo dài? Cuốn sách “Những Điều Bạn Nên Biết Về Khí Hậu và Thời Tiết” của tác giả Trần Thanh Toản sẽ dẫn dắt bạn vào một hành trình khám phá thế giới đầy bí ẩn của thời tiết và khí hậu, trang bị cho bạn những hiểu biết cơ bản nhưng vô cùng quan trọng về những hiện tượng thiên nhiên quen thuộc này.
Cuốn sách khởi đầu bằng việc phân biệt rõ ràng hai khái niệm thời tiết và khí hậu. Thời tiết là trạng thái biến đổi ngắn hạn của các yếu tố như nhiệt độ, áp suất, độ ẩm, mưa, tuyết,… thường chỉ trong vài ngày. Ngược lại, khí hậu là xu hướng dài hạn, phản ánh tình trạng trung bình của các yếu tố thời tiết trong khoảng thời gian dài, thường là 30 năm. Sự phân biệt này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tính chất biến đổi đa dạng của khí quyển.
Tác giả tiếp tục phân tích sâu vào các yếu tố ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu, bao gồm ánh nắng mặt trời, nhiệt độ, áp suất không khí, gió, độ ẩm và lượng mưa. Trong đó, ánh nắng mặt trời được xem là nguồn năng lượng chủ đạo, chi phối mọi biến đổi thời tiết trên Trái Đất. Lượng bức xạ mặt trời mà một khu vực nhận được phụ thuộc vào vĩ độ, thời điểm trong năm và độ cao so với mực nước biển, tạo nên sự khác biệt về khí hậu giữa các vùng miền. Quá trình bức xạ mặt trời làm nóng bề mặt Trái Đất và tầng khí quyển phía dưới, từ đó hình thành nên sự tuần hoàn nhiệt động lực học phức tạp.
Dựa trên phân loại khí hậu Köppen, tác giả giới thiệu 5 dạng khí hậu chính trên thế giới: khí hậu nhiệt đới ẩm, khí hậu cận nhiệt đới, khí hậu ôn đới, khí hậu lạnh và khí hậu cực. Mỗi loại khí hậu mang những đặc điểm riêng biệt về nhiệt độ và lượng mưa, tạo nên sự đa dạng sinh học trên hành tinh. Khí hậu nhiệt đới ẩm, với diện tích lớn nhất, tập trung chủ yếu quanh xích đạo. Trong khi đó, khí hậu ôn đới bao phủ phần lớn Bắc bán cầu, bao gồm cả khu vực Đông Á và Đông Nam Á.
Từ tổng quan chung, cuốn sách đi sâu phân tích chi tiết từng loại khí hậu. Khí hậu nhiệt đới ẩm được chia thành khí hậu xích đạo và khí hậu nhiệt đới mưa. Khí hậu xích đạo, phân bố gần xích đạo, đặc trưng bởi nhiệt độ cao quanh năm, biên độ nhiệt nhỏ và lượng mưa phân bố đều. Khí hậu nhiệt đới mưa có lượng mưa lớn hơn, tập trung vào mùa hè. Tiếp đến, khí hậu cận nhiệt đới ẩm được phân thành khí hậu Địa Trung Hải và khí hậu cận nhiệt đới gió mùa. Khí hậu Địa Trung Hải có mưa tập trung vào mùa đông, nóng và khô vào mùa hè. Khí hậu cận nhiệt đới gió mùa lại có hai mùa rõ rệt: mùa hè nóng ẩm và mùa đông lạnh khô.
“Những Điều Bạn Nên Biết Về Khí Hậu và Thời Tiết” của Trần Thanh Toản không chỉ là một cuốn sách khoa học khô khan, mà còn là một hành trình khám phá thú vị về thế giới tự nhiên xung quanh chúng ta. Hãy cùng tác giả giải mã những bí ẩn của thời tiết và khí hậu, đồng thời hiểu rõ hơn về tác động của con người lên sự biến đổi khí hậu toàn cầu. Mời bạn đón đọc!
