Anatoly Naumovich Rybakov, sinh ngày 14 tháng 1 năm 1911 trong một gia đình Do Thái tại Chernygov, đã gắn bó tuổi thơ của mình với con phố cổ Arbat, Moskva từ năm 1919. Hành trình văn chương của ông khởi đầu bằng những sáng tác dành cho thiếu niên như “Thanh Đoản Kiếm” và “Con Chim Đồng”, những tác phẩm đã gieo mầm tình yêu văn học cho biết bao thế hệ trẻ. Sự nghiệp của Rybakov tiếp tục thăng hoa với những tiểu thuyết dành cho người lớn, nổi bật là “Những Người Cầm Lái” và “Ekaterina Voronina”, khẳng định tài năng và sự đa dạng trong phong cách sáng tác của ông. Tác phẩm “Mùa Hè ở Sosnyaky” cũng là một điểm sáng trong sự nghiệp văn chương của Rybakov, góp phần làm nên tên tuổi của một trong những tác giả hàng đầu Liên Xô.
“Cát Nặng”, một trong những tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Rybakov, là bức tranh chân thực và đầy cảm xúc về cuộc sống của một gia đình Do Thái giữa bão tố chiến tranh và những biến động lịch sử. Với sự kết hợp tài tình giữa văn phong tinh tế, tinh thần phê phán xã hội sắc bén và tấm lòng nhân văn sâu sắc, “Cát Nặng” đã chinh phục hàng triệu độc giả và được chuyển thể thành phim truyền hình năm 2008, tiếp tục lan tỏa sức sống mãnh liệt của tác phẩm.
Tuy nhiên, “Những Đứa Con Phố Arbat”, xuất bản vào những năm 1980, mới chính là tác phẩm tiêu biểu, là biểu tượng văn học gắn liền với tên tuổi Anatoly Rybakov. Lấy bối cảnh con phố Arbat thân thương, nơi ông đã trải qua tuổi trẻ, tiểu thuyết khắc họa chân dung những người trẻ tài năng, đầy nhiệt huyết, trong đó có cả hình bóng của nhà thơ Bulat Okudjava và chính tác giả. “Những Đứa Con Phố Arbat” là câu chuyện về tình bạn, tình yêu, lý tưởng và những thử thách họ phải đối mặt trong bối cảnh chính trị đầy biến động của Liên Xô. Mỗi nhân vật được Rybakov thổi hồn bằng bút pháp tinh tế, khắc họa rõ nét những diễn biến tâm lý phức tạp, những khát khao và cả những mất mát, đau thương. Tác phẩm là bản hùng ca về lòng dũng cảm, sự kiên cường và khát vọng sống mãnh liệt giữa những thăng trầm của lịch sử. Bộ phim truyền hình chuyển thể năm 2005 đã góp phần đưa “Những Đứa Con Phố Arbat” đến gần hơn với công chúng, khẳng định giá trị trường tồn của một kiệt tác văn học thế kỷ XX.
Không chỉ là một tiểu thuyết gia tài ba, Anatoly Rybakov còn là một hồi ký gia xuất sắc, người đã ghi lại những trải nghiệm sống đầy màu sắc và cảm xúc của mình. Thông qua những trang viết, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả, trở thành một biểu tượng văn hóa vĩ đại, một tượng đài văn học không thể phai mờ trong lòng người yêu văn chương.
