“Những Kẻ Tủi Nhục” của đại văn hào Fyodor Mikhaylovich Dostoyevsky, xuất bản lần đầu năm 1866, là một kiệt tác văn học kinh điển, một bức tranh sống động về cuộc sống khốn cùng và bị ruồng bỏ của những con người nhỏ bé trong xã hội Nga thế kỷ 19. Tác phẩm xoay quanh Raskolnikov, một sinh viên nghèo bị dồn đến bước đường cùng bởi cảnh túng quẫn. Trong cơn tuyệt vọng, Raskolnikov nảy sinh một ý tưởng khủng khiếp: giết một bà lão cho vay nặng lãi. Hắn tự biện minh cho hành động tàn ác của mình bằng một thứ lý luận méo mó, cho rằng mình có quyền tước đoạt mạng sống của kẻ khác nếu điều đó mang lại lợi ích cho nhân loại.
Tuy nhiên, sau khi gây án, Raskolnikov không hề tìm thấy sự giải thoát như hắn tưởng tượng. Thay vào đó, anh ta chìm sâu trong vòng xoáy của sự hoang mang, sợ hãi và cô độc. Nỗi ám ảnh bị bắt, cái chết cận kề cùng những dằn vặt lương tâm giày vò Raskolnikov không ngừng. Cuộc đấu tranh nội tâm dữ dội diễn ra, đẩy hắn vào bi kịch tinh thần, buộc hắn phải đối diện với chính mình để tìm lại con người, niềm tin và lương tri đã mất.
Trong quá trình điều tra, thám tử Porfiry Petrovich với sự sắc bén và nhạy bén của mình, dần dần phát hiện ra những manh mối dẫn đến Raskolnikov. Những cuộc đối thoại căng thẳng, đầy trí tuệ giữa hai người, xoay quanh chủ nghĩa duy vật cực đoan của Raskolnikov, tạo nên những cao trào đầy kịch tính cho câu chuyện. Song song với đó, Dostoyevsky cũng khắc họa chân thực và cảm động cuộc sống của những nhân vật khác, những mảnh đời bất hạnh, éo le như gia đình Raskolnikov, gia đình nạn nhân, hay những người hàng xóm sống trong cảnh nghèo đói, bệnh tật và tuyệt vọng.
Với tài năng bậc thầy, Dostoyevsky đan xen các mạch truyện tưởng chừng riêng biệt thành một tổng thể thống nhất, một câu chuyện đầy chiều sâu về những vấn đề xã hội, tâm lý và đạo đức. Tác phẩm không chỉ là lời phê phán mạnh mẽ chủ nghĩa cá nhân cực đoan của Raskolnikov mà còn là tiếng nói đầy thương cảm cho những thân phận nhỏ bé bị chà đạp trong xã hội Nga đương thời. “Những Kẻ Tủi Nhục” còn là một cuộc hành trình khám phá sâu thẳm vào nội tâm con người, phơi bày sự hèn nhát, mâu thuẫn và bi kịch khi phải đối mặt với tội lỗi.
Trên con đường tìm lại chính mình, Raskolnikov gặp Sonia, một cô gái nghèo khổ bị ép buộc phải bán thân nuôi gia đình. Chính tình yêu thương và lòng vị tha của Sonia đã giúp Raskolnikov dần nhận ra sai lầm, tìm thấy ánh sáng của sự cứu rỗi. Anh bắt đầu hối cải, tìm lại niềm tin vào Chúa và chấp nhận hình phạt cho tội ác mình gây ra. Kết thúc tác phẩm là hình ảnh Raskolnikov bước những bước đầu tiên trên con đường làm người lương thiện, mang đến hy vọng về sự tái sinh và chuộc lỗi.
Được coi là một trong những đỉnh cao của văn học Nga thế kỷ 19, “Những Kẻ Tủi Nhục” không chỉ gây ấn tượng bởi lối phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo, sự miêu tả chân thực xã hội mà còn bởi thông điệp nhân văn sâu sắc về cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, về khả năng cứu rỗi và hy vọng cho những linh hồn lạc lối. Đây là một tác phẩm xứng đáng được đọc và suy ngẫm bởi bất kỳ ai quan tâm đến văn học, tâm lý học và những vấn đề muôn thuở của con người.
