“Chiến tranh là một con quỷ dữ, khi nó chạm vào ai đó nếu người đó không chết thì tâm trí của người đó sẽ bị lấy đi một phần để người đó không còn được toàn vẹn nữa.” Câu nói đầy ám ảnh này, được trích từ tiểu thuyết “Những Ngọn Núi Biết Hát” của Nguyễn Phan Quế Mai, mở ra một thế giới đầy xúc động về những mất mát và kiên cường của con người Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử đầy biến động. Tác phẩm được nhà văn Nguyễn Thanh Việt, tác giả đoạt giải Pulitzer với tiểu thuyết “Cảm tình viên”, ca ngợi là “cảm động và lôi cuốn”.
Đây là tiểu thuyết đầu tay bằng tiếng Anh của Quế Mai, một nhà thơ và nhà văn sinh ra chỉ hai năm trước khi chiến tranh Việt Nam kết thúc. Thông qua giọng kể đầy day dứt của bà Diệu Lan tâm sự với cháu ngoại Diệu Hương, “Những Ngọn Núi Biết Hát” vẽ nên bức tranh toàn cảnh về thân phận người Việt Nam khi đối mặt với những biến cố lịch sử đau thương: từ sự đô hộ của thực dân Pháp, sự xâm lược của phát xít Nhật, nạn đói thảm khốc năm 1945, cải cách ruộng đất, sự chia cắt đất nước qua hiệp định Geneva, cho đến cuộc chiến tranh Việt Nam với sự tham gia của quân đội Mỹ.
Thi Bùi, tác giả cuốn truyện tranh “Những điều tốt nhất chúng ta có thể làm” cũng viết về đề tài chiến tranh Việt Nam, nhận xét: “Quế Mai kể lại câu chuyện về cuộc chiến đã làm Việt Nam chia rẽ, và về một thế hệ bị đánh mất trong cuộc chiến đó, thông qua câu chuyện của hai nhân vật rất đẹp thuộc hai thế hệ – một già một trẻ – trong gia đình.” Không ngạc nhiên khi “Những Ngọn Núi Biết Hát” đã được New York Times và Washington Post bình chọn là một trong những cuốn sách hay nhất của tháng 3.
Điểm đặc biệt của “Những Ngọn Núi Biết Hát” nằm ở cách tiếp cận khác biệt so với nhiều tác phẩm văn học nước ngoài viết về chiến tranh Việt Nam. Thay vì đặt người Mỹ vào trung tâm câu chuyện, Quế Mai đã mạnh dạn “đặt người Việt vào vị trí trung tâm,” tập trung khai thác những trải nghiệm, mất mát, và cả sức mạnh phi thường của người dân Việt Nam trong cuộc chiến tranh đầy bi thương này.
Sinh năm 1973 tại Ninh Bình và lớn lên tại Bạc Liêu, Nguyễn Phan Quế Mai tốt nghiệp Thạc sĩ Viết văn tại Đại học Lancaster và hiện đang sống và làm việc tại Indonesia. Hành trình văn chương của chị đã ghi dấu ấn với năm tập thơ: “Trái cấm,” “Cởi gió,” “Những ngôi sao hình quang gánh,” “Bí mật của hoa sen,” cùng nhiều tác phẩm văn học dịch, truyện thiếu nhi và sách du ký. Những đóng góp của chị cho văn học đã được ghi nhận qua giải Nhất cuộc thi thơ Nghìn năm Thăng Long – Hà Nội, Giải thưởng Thơ của Hội Nhà văn Hà Nội năm 2010, và giải thưởng từ quỹ Văn hóa Lannan (Mỹ). Mời bạn đọc đón đọc “Những Ngọn Núi Biết Hát,” một tác phẩm hứa hẹn mang đến những rung cảm sâu sắc về lịch sử, tình yêu, và sức sống mãnh liệt của con người.
