“Orlando” của Virginia Woolf là một cuộc phiêu lưu văn chương đầy mê hoặc, đan xen giữa hiện thực và ảo tưởng, lịch sử và hư cấu, để khám phá bản chất của giới tính, tình yêu, sáng tạo và thời gian. Tác phẩm xoay quanh Orlando, một nhà quý tộc trẻ tuổi sống vào thời Elizabeth I, người được ban cho cuộc sống bất tử và trải qua một hành trình phi thường kéo dài ba thế kỷ. Bức tranh sử thi này theo chân Orlando khi chàng chu du qua các thời đại, chứng kiến những biến đổi xã hội, văn hóa và bản thân, đỉnh điểm là sự chuyển đổi giới tính đầy bất ngờ từ nam sang nữ. Sự biến đổi này không chỉ thay đổi hình hài mà còn thách thức nhận thức của Orlando về bản thân và vị trí của mình trong thế giới.
Được viết như một “bức thư tình dài và quyến rũ nhất trong lịch sử văn học” dành cho người tình đồng giới Vita Sackville-West, “Orlando” mang đậm dấu ấn cá nhân. Nhiều chi tiết trong tác phẩm được lấy cảm hứng từ cuộc đời và gia đình Sackville-West, bao gồm cả Knole House, dinh thự lịch sử của gia tộc ở Kent, Anh. Woolf khéo léo lồng ghép những yếu tố tiểu sử này vào câu chuyện hư cấu, tạo nên một thế giới vừa quen thuộc vừa kỳ lạ.
Cuộc hành trình của Orlando không chỉ là một cuộc phiêu lưu xuyên thời gian mà còn là một cuộc tìm kiếm bản sắc. Việc chuyển đổi giới tính buộc Orlando phải đối mặt với những định kiến xã hội và những hạn chế áp đặt lên phụ nữ trong từng thời kỳ. Woolf sử dụng sự biến đổi này để soi chiếu vào vị thế của phụ nữ trong xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh những thay đổi chính trị quan trọng như việc phụ nữ giành được quyền bầu cử ở Anh. Từ một quý tộc nam được hưởng đặc quyền, Orlando trong hình hài phụ nữ phải đấu tranh để bảo vệ tài sản và tìm kiếm tiếng nói riêng.
“Orlando” cũng là một tác phẩm khám phá sâu sắc về tình yêu và sáng tạo. Orlando trải qua nhiều mối tình, từ say đắm đến phản bội, từ cuồng nhiệt đến lặng lẽ. Những mối tình này phản ánh sự phức tạp của tình yêu và sự đa dạng của trải nghiệm tình cảm con người. Song song với đó, hành trình sáng tạo của Orlando, thể hiện qua những nỗ lực viết lách, cho thấy sự bền bỉ và niềm đam mê bất diệt với nghệ thuật. Woolf khéo léo kết nối tình yêu và sáng tạo, thể hiện chúng như hai mặt của cùng một đồng xu.
Với lối viết tinh tế và sáng tạo, sử dụng thủ pháp dòng ý thức đặc trưng của mình, Woolf dẫn dắt người đọc vào một thế giới huyền ảo, đầy chất thơ và suy tư. Bằng cách kéo dài cuộc đời của Orlando qua ba thế kỷ, Woolf thách thức khái niệm về thời gian và cái chết, đồng thời đặt ra những câu hỏi về bản chất của sự tồn tại. “Orlando” không chỉ là một câu chuyện tình yêu độc đáo mà còn là một tác phẩm tiên phong về bình đẳng giới và tình yêu đồng giới, một di sản văn học vẫn còn gây tiếng vang mạnh mẽ cho đến ngày nay. Được xuất bản năm 1928, “Orlando” là một minh chứng cho sự táo bạo và tầm nhìn xa của Virginia Woolf, một tác phẩm vượt thời gian và tiếp tục khơi nguồn cảm hứng cho những thế hệ độc giả.
