Cuốn sách “Petrus Ký: Nỗi Oan Thế Kỷ” của nhà sử học Nguyễn Đình Đầu mở ra một hành trình khám phá cuộc đời và sự nghiệp đầy phức tạp của học giả Trương Vĩnh Ký. Tác giả đã khéo léo dẫn dắt người đọc qua từng giai đoạn cuộc đời Trương Vĩnh Ký, từ thuở ấu thơ ở Cái Mơn, Vĩnh Long đến những năm tháng học tập ở nước ngoài, rồi trở về Việt Nam giữa bối cảnh đầy biến động của lịch sử. Việc sử dụng tài liệu phong phú, chú thích rõ ràng và lối dẫn truyện mượt mà tạo nên một bức tranh sống động về cuộc đời vị học giả uyên bác này. Người đọc như được đồng hành cùng Trương Vĩnh Ký, chứng kiến những thăng trầm trong sự nghiệp của ông, từ thông ngôn, giám đốc trường Thông ngôn đến nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà báo với khối lượng tác phẩm đồ sộ.
Tác giả Nguyễn Đình Đầu không chỉ đơn thuần kể lại cuộc đời Trương Vĩnh Ký mà còn đặt ông vào bối cảnh lịch sử cụ thể, phân tích vai trò của ông trong mối quan hệ phức tạp giữa triều đình Huế và chính quyền Pháp. Trương Vĩnh Ký, với khả năng ngoại ngữ xuất chúng, đã trở thành cầu nối giữa hai nền văn hóa, giữa những mâu thuẫn và xung đột. Ông đã chọn con đường nghiên cứu, viết lách, góp phần giúp người Pháp hiểu hơn về Việt Nam, thay vì lợi dụng vị thế của mình để mưu cầu danh lợi. Cuốn sách cho thấy một Trương Vĩnh Ký luôn khao khát cống hiến cho tri thức và văn hóa, dù phải đứng giữa những dòng chảy lịch sử đầy sóng gió.
“Petrus Ký: Nỗi Oan Thế Kỷ” không chỉ là một cuốn tiểu sử mà còn là một công trình nghiên cứu công phu, tổng hợp nhiều nguồn tư liệu quý giá, bao gồm cả những tác phẩm chọn lọc của Trương Vĩnh Ký, thư từ trao đổi với các nhân vật đương thời, và những bài viết khen chê, đánh giá ông qua các thời kỳ lịch sử khác nhau. Từ đó, tác giả đã tái hiện lại một cách khách quan và toàn diện chân dung Trương Vĩnh Ký, một học giả uyên bác nhưng cũng là một nhân vật lịch sử gây nhiều tranh cãi. Cuốn sách giúp người đọc hiểu rõ hơn về những đóng góp to lớn của ông cho nền học thuật Việt Nam, đồng thời cũng thấu hiểu những uẩn khúc, những nỗi oan mà ông phải gánh chịu trong suốt cuộc đời mình.
Tác giả Nguyễn Đình Đầu đã dành nhiều năm nghiên cứu, sưu tầm tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau, cả trong và ngoài nước, để hoàn thành tác phẩm này. Ông đã tỉ mỉ đối chiếu, phân tích, sắp xếp tài liệu một cách khoa học và hệ thống, thể hiện sự nghiêm túc và tâm huyết của một nhà nghiên cứu. “Petrus Ký: Nỗi Oan Thế Kỷ” xứng đáng là một công trình tham khảo có giá trị cho những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa Việt Nam nói chung và cuộc đời, sự nghiệp của học giả Trương Vĩnh Ký nói riêng. Cuốn sách hứa hẹn sẽ mang đến cho người đọc một cái nhìn mới mẻ, sâu sắc và đầy cảm xúc về một nhân vật lịch sử quan trọng, đồng thời khơi gợi những suy ngẫm về số phận của những trí thức Việt Nam trong thời kỳ đầy biến động.
