“Pháo Hiệu Đỏ” của Georgy Beryozko là một tác phẩm văn học đầy cảm xúc, khắc họa bức tranh chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Liên Xô thông qua lăng kính của những người lính dũng cảm. Được viết vào cuối năm 1942, giữa thời khắc đen tối nhất của cuộc chiến chống phát xít Đức, cuốn sách mang đậm tính lịch sử và trải nghiệm cá nhân của chính tác giả, một cựu binh từng tham gia những trận đánh khốc liệt tại ngoại ô Moskva.
Bao gồm hai truyện ngắn cùng tên “Pháo Hiệu Đỏ” và “Gia Đình Đại Úy Đôrôkhin”, tác phẩm không chỉ tập trung vào những trận đánh ác liệt, tiêu biểu là cuộc giao tranh tại một ngôi trường bị chiếm đóng, mà còn len lỏi vào đời sống tinh thần, tình đồng chí, đồng đội và cả những khoảnh khắc xúc động giữa những người lính. Tác giả khéo léo tái hiện tinh thần đoàn kết, lòng dũng cảm của nhân dân Xô Viết, từ trẻ em đến người già, từ thường dân đến quân nhân, như một sức mạnh vô hình giúp họ vượt qua bom đạn, khổ đau và chiến thắng kẻ thù tàn bạo. Lời ngợi ca sự dũng cảm của người Việt Nam cũng được tác giả đề cập, khẳng định niềm tin vào chính nghĩa và tự do.
“Pháo Hiệu Đỏ” dẫn dắt người đọc qua những cung bậc cảm xúc khác nhau. Từ niềm hân hoan chiến thắng, sự gần gũi, sẻ chia giữa những người đồng đội, đến nỗi đau mất mát, sự tàn khốc của chiến tranh được phản ánh qua cái chết của người thầy giáo già trong ngôi trường. Hình ảnh những bức tranh trẻ thơ còn sót lại trên tường càng làm nổi bật sự tương phản giữa nét ngây thơ, trong sáng và sự tàn bạo của chiến tranh. Tình cảm cha con, tình đồng đội, lòng kính trọng đối với người chỉ huy, sự cảm phục trước lòng dũng cảm của đồng đội… tất cả được khắc họa một cách chân thực, sinh động.
Cuộc gặp gỡ với Masha Ryzhova, người y tá trẻ, là một điểm sáng giữa khung cảnh u ám của chiến tranh, tiếp tục khẳng định tinh thần sẻ chia, yêu thương giữa con người trong hoàn cảnh khó khăn. Tác phẩm không chỉ dừng lại ở việc miêu tả chiến tranh mà còn đi sâu vào khai thác tâm lý nhân vật, những suy tư, trăn trở của họ trước hiện thực tàn khốc. Hình ảnh trung úy Gorbunov, người chỉ huy trẻ tuổi, vừa nghiêm nghị trên chiến trường, vừa ấm áp, giàu tình cảm khi ngắm nhìn những bức tranh của học sinh, là một minh chứng rõ nét cho vẻ đẹp tâm hồn của người lính. Sự day dứt, ám ảnh trước cái chết của người thầy giáo, khát khao trả thù cho đồng đội hi sinh càng thôi thúc anh chiến đấu kiên cường hơn.
Với lối viết giàu hình ảnh, ngôn ngữ giản dị mà sâu sắc, “Pháo Hiệu Đỏ” không chỉ là một câu chuyện về chiến tranh mà còn là một bản hùng ca về lòng dũng cảm, tình yêu thương, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của con người trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Tác phẩm hứa hẹn mang đến cho người đọc những trải nghiệm cảm xúc sâu sắc, khó quên.
