Cuốn sách “Phật Giáo Và Cách Mạng Công Nghiệp 4.0” của Thượng tọa Thích Nhật Từ, xuất bản năm 2020, mang đến một góc nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa Phật giáo và làn sóng biến đổi của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư. Tác giả đã khéo léo phân tích, so sánh sự tương quan giữa hai lĩnh vực tưởng chừng như đối lập, đồng thời đưa ra những định hướng thiết thực để Phật giáo thích ứng và hội nhập trong bối cảnh công nghệ số đang phát triển mạnh mẽ.
Mở đầu cuốn sách, Thượng tọa Thích Nhật Từ giới thiệu tổng quan về Cách mạng Công nghiệp 4.0, nhấn mạnh sự trỗi dậy của các công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo, robot, in 3D, Internet vạn vật, điện toán đám mây và dữ liệu lớn. Tác giả chỉ rõ sức ảnh hưởng to lớn của những công nghệ này đến mọi mặt của đời sống xã hội, từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, giáo dục, và khẳng định tầm quan trọng của việc Phật giáo cần phải chủ động thích nghi với xu thế tất yếu này.
Tiếp đó, tác giả phân tích những điểm tương đồng thú vị giữa Phật giáo và Công nghiệp 4.0. Cả hai đều đề cao giá trị con người, tôn trọng nhân quyền và hướng đến sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân. Cả hai cũng coi trọng tri thức, trí tuệ và khuyến khích tinh thần học hỏi suốt đời. Hơn nữa, cả Phật giáo và Công nghiệp 4.0 đều nhìn nhận giá trị của công nghệ và đổi mới sáng tạo như một công cụ hữu ích để phục vụ con người tốt hơn, đồng thời thúc đẩy tinh thần hợp tác, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau.
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm chung, tác giả cũng thẳng thắn chỉ ra những khác biệt cơ bản. Công nghiệp 4.0 thường tập trung vào công nghệ và hiệu quả kinh tế, trong khi Phật giáo lại hướng đến giá trị nhân văn sâu sắc hơn. Mặt khác, Công nghiệp 4.0, dù mang lại nhiều lợi ích, cũng đặt ra không ít thách thức về đạo đức và xã hội như nguy cơ thất nghiệp, bất bình đẳng gia tăng. Phật giáo, với nền tảng tâm linh và đạo đức, có thể đóng góp vào việc giải quyết những vấn đề này.
Phần cuối cuốn sách tập trung vào việc đề xuất các định hướng để Phật giáo có thể thích ứng với Công nghiệp 4.0 một cách tích cực và hiệu quả. Tác giả khuyến khích việc ứng dụng công nghệ vào các hoạt động tu học, giảng dạy và truyền bá Phật pháp, chẳng hạn như sử dụng điện toán đám mây, truyền thông trực tuyến và in 3D. Việc xây dựng các chương trình đào tạo trực tuyến về Phật học, kỹ năng mềm và tư vấn tâm lý trị liệu cũng được đề cập như một phương thức giúp mọi người dễ dàng tiếp cận giáo lý Phật giáo hơn. Ngoài ra, tác giả còn đề xuất áp dụng trí tuệ nhân tạo vào nghiên cứu Phật học, dịch thuật kinh điển sang nhiều ngôn ngữ, hỗ trợ người khuyết tật, xây dựng cộng đồng tu học ảo trên mạng xã hội và đào tạo nhân lực chuyên nghiệp về công nghệ thông tin để phục vụ các hoạt động Phật sự. Cuốn sách “Phật Giáo Và Cách Mạng Công Nghiệp 4.0” của Thượng tọa Thích Nhật Từ hứa hẹn mang đến cho độc giả những góc nhìn mới mẻ và những suy tư sâu sắc về mối quan hệ giữa Phật giáo và thời đại công nghệ số. Xin lưu ý thông tin tác giả Thích Đức Thiện được thêm vào trong phần giới thiệu ban đầu có thể là một sai sót.