“Quốc Văn Đời Tây Sơn” của tác giả Hoàng Thúc Trâm là một hành trình khám phá đầy thú vị về triều đại Tây Sơn – một giai đoạn lịch sử hào hùng nhưng cũng đầy biến động của dân tộc Việt Nam. Cuốn sách tái hiện một cách sống động bức tranh lịch sử cuối thế kỷ 18, khi phong trào Tây Sơn nổi lên như một ngọn cờ chính nghĩa chống lại sự cai trị của nhà Nguyễn đương thời. Dưới sự lãnh đạo của ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ, khởi nghĩa Tây Sơn từ những bước đi ban đầu đầy khó khăn đã dần lớn mạnh, trải qua vô số trận chiến khốc liệt, cuối cùng đánh bại quân Nguyễn và thống nhất đất nước dưới triều đại Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Tác giả Hoàng Thúc Trâm không chỉ dừng lại ở việc tường thuật lại diễn biến các sự kiện lịch sử, mà còn đi sâu phân tích những chính sách cải cách quan trọng mà triều đại Tây Sơn đã thực hiện. Từ cải cách hành chính, xã hội đến quân sự, tất cả đều nhằm mục đích củng cố quyền lực trung ương và xây dựng một đất nước hùng mạnh. Những cải cách về nông nghiệp như xây dựng kênh mương thủy lợi, chính sách khuyến khích sản xuất đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Việc áp dụng chế độ khoa cử mới, thành lập trường học quốc tế thể hiện tầm nhìn chiến lược của vua Quang Trung trong việc đào tạo nhân tài cho đất nước. Về quân sự, nhà Tây Sơn đã xây dựng một lực lượng quân đội tinh nhuệ, hiện đại với chiến thuật linh hoạt, đặc biệt là việc chú trọng phát triển kỵ binh – một yếu tố quan trọng góp phần làm nên sức mạnh quân sự vượt trội so với các triều đại trước.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu rực rỡ, “Quốc Văn Đời Tây Sơn” cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế của triều đại này. Sự suy yếu của nhà Tây Sơn sau khi vua Quang Trung băng hà, những mâu thuẫn nội bộ, sự tranh giành quyền lực giữa các phe phái, đặc biệt là sự chuyên quyền, tàn bạo của vua Cảnh Thịnh đã làm xói mòn lòng dân. Đây chính là một trong những nguyên nhân quan trọng tạo điều kiện cho Nguyễn Ánh tập hợp lực lượng, lật đổ nhà Tây Sơn và thiết lập triều Nguyễn.
Dựa trên các nguồn tư liệu lịch sử phong phú, kết hợp với ghi chép của các sử gia đời trước, tác giả Hoàng Thúc Trâm đã tái hiện một cách toàn diện và khách quan về sự hình thành, phát triển và suy vong của triều đại Tây Sơn. Không chỉ đơn thuần là một cuốn sách lịch sử, “Quốc Văn Đời Tây Sơn” còn chứa đựng những bài học quý giá về trị quốc, an dân, về những yếu tố dẫn đến sự hưng thịnh và suy vong của một triều đại. Qua đó, cuốn sách góp phần làm sáng tỏ những di sản lịch sử của nhà Tây Sơn, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu lịch sử trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Một cuốn sách đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử Việt Nam và muốn tìm hiểu sâu hơn về một giai đoạn lịch sử đầy biến động nhưng cũng không kém phần hào hùng của dân tộc.
