Cuốn sách “Quyền lực của Địa lý” của Tim Marshall khám phá mối quan hệ mật thiết và phức tạp giữa địa lý và chính trị toàn cầu. Tác giả lập luận rằng địa lý, với những đặc điểm tự nhiên như núi non, sông ngòi, biển cả và cả những công trình nhân tạo, đóng vai trò then chốt trong việc định hình vận mệnh của các quốc gia và khu vực trên thế giới. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển kinh tế, chính trị, chiến lược an ninh và cả những lựa chọn của các nhà lãnh đạo.
Thông qua việc phân tích tám quốc gia và một khu vực địa lý đặc biệt, Marshall minh họa sống động cách địa lý tác động đến sức mạnh quốc gia và cạnh tranh quốc tế. Ông không chỉ xem xét các yếu tố địa lý tĩnh tại mà còn phân tích sự thay đổi của chúng theo thời gian và bối cảnh lịch sử, chính trị khác nhau. Từ những nét đặc trưng về địa hình, vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên cho đến lịch sử hình thành, thách thức hiện đại và chính sách hiện hành, mỗi quốc gia được mổ xẻ dưới lăng kính địa chính trị.
Marshall dẫn dắt người đọc qua một hành trình khám phá thế giới đa cực đang hình thành, nơi trật tự cũ thời Chiến tranh Lạnh đã tan biến, nhường chỗ cho sự trỗi dậy của nhiều cường quốc mới. Ông đưa ra những ví dụ cụ thể về sự thay đổi cán cân quyền lực, từ việc Nga tái khẳng định vị thế trên trường quốc tế sau sự kiện Kosovo năm 1999 đến sự trỗi dậy của Iran như một cường quốc khu vực ở Trung Đông. Sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ, cùng với sự vươn lên của Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và các quốc gia khác, đã tạo ra một bức tranh địa chính trị đầy biến động và khó lường.
Trong bối cảnh đó, các quốc gia nhỏ hơn cũng đóng vai trò quan trọng. Các liên minh chiến lược trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết, mang lại cho những quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Saudi và Vương quốc Anh cơ hội định vị lại bản thân trên bàn cờ địa chính trị.
Cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc phân tích các cường quốc lớn mà còn đi sâu vào những điểm nóng địa chính trị tiềm tàng. Cuộc cạnh tranh giữa Iran và Ả Rập Saudi, cuộc chiến tranh nước tiềm ẩn ở châu Phi, căng thẳng giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ ở Đông Địa Trung Hải, những thách thức của Vương quốc Anh hậu Brexit và nguy cơ tan rã của Tây Ban Nha, tất cả đều được phân tích dưới góc nhìn địa lý.
Một khía cạnh mới mẻ và đầy thách thức được tác giả đề cập đến là cuộc chạy đua vào không gian. Việc kiểm soát không gian, với tiềm năng quân sự và kinh tế to lớn, đang trở thành một mặt trận mới trong cạnh tranh địa chính trị giữa các quốc gia và cả các công ty tư nhân.
Cuối cùng, cuốn sách tập trung vào Úc, một quốc gia vốn được coi là biệt lập nhưng nay lại nằm ở vị trí chiến lược giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc, trở thành một nhân tố quan trọng trong địa chính trị khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Quyền lực của Địa lý” không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về địa lý hay chính trị, mà là một tác phẩm khai sáng về cách thức địa lý định hình thế giới chúng ta đang sống. Nó cung cấp cho người đọc một lăng kính mới để hiểu rõ hơn về các sự kiện quốc tế, những xung đột hiện tại và tương lai, cũng như vai trò của các quốc gia trong một thế giới đang thay đổi không ngừng.
