“Sài Gòn – Chuyện Đời Của Phố (Tập 4)”, tác phẩm cuối cùng trong bộ sách của Phạm Công Luận, khép lại hành trình khám phá lịch sử và biến đổi đầy thăng trầm của Sài Gòn xưa. Từ những ngày đầu thành lập cho đến thời kỳ hiện đại hóa, tác giả đã tỉ mỉ tái hiện hình ảnh Sài Gòn sống động qua bốn tập sách, dựa trên nguồn tư liệu lịch sử phong phú và những câu chuyện, kỷ niệm lắng đọng của người dân.
Tập cuối cùng này tập trung vào giai đoạn lịch sử quan trọng từ năm 1975 đến khoảng năm 2000, ghi lại những biến chuyển to lớn của Sài Gòn sau ngày thống nhất đất nước và trở thành Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là giai đoạn chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ về chính trị, xã hội và kinh tế, được tác giả khắc họa chi tiết qua từng chương sách, mỗi chương là một lát cắt thời gian đầy chi tiết.
Mở đầu tập sách là bức tranh Sài Gòn những ngày đầu giải phóng, một thành phố chìm trong hỗn loạn với tình trạng thiếu hụt lương thực, nhiên liệu, điện nước. Nền kinh tế gần như tê liệt với nhiều cửa hàng, cơ sở sản xuất ngừng hoạt động. Lạm phát leo thang, tiền tệ mất giá khiến đời sống người dân rơi vào cảnh khốn khó. Làn sóng di cư diễn ra khi nhiều người tìm cách thoát khỏi sự kiểm soát gắt gao của chính quyền mới.
Những năm tiếp theo, chính quyền mới dần ổn định tình hình và bắt đầu tiến hành cải tạo xã hội chủ nghĩa. Nền kinh tế từng bước phục hồi và phát triển trở lại, dựa chủ yếu vào nông nghiệp. Tuy nhiên, cuộc sống người dân vẫn còn nhiều khó khăn do thiếu thốn vật chất và sự kiểm soát chặt chẽ về chính trị, tư tưởng.
Bước sang thập niên 80, chính sách kinh tế đổi mới theo hướng đa ngành, đa thành phần đã thổi luồng sinh khí mới vào Sài Gòn. Thành phố bắt đầu hồi sinh và phát triển mạnh mẽ nhờ vào làn sóng đầu tư nước ngoài cùng sự phát triển của công nghiệp và thương mại. Đời sống người dân dần được cải thiện và ổn định hơn.
Cuối thế kỷ 20, Sài Gòn đã vươn mình trở thành một trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại sầm uất của khu vực. Hệ thống giao thông, hạ tầng kỹ thuật được đầu tư nâng cấp đáng kể. Những tòa nhà cao tầng mọc lên san sát, cùng với sự xuất hiện của các trung tâm thương mại và khu công nghiệp hiện đại, đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ. Đời sống người dân cũng được nâng cao trên mọi mặt.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, tác giả cũng thẳng thắn đề cập đến những vấn đề tiêu cực mà thành phố phải đối mặt như ô nhiễm môi trường, tình trạng quá tải giao thông, và sự phát triển đô thị thiếu quy hoạch. Đặc biệt, tác giả bày tỏ nỗi niềm tiếc nuối trước sự mai một dần của những giá trị văn hóa, kiến trúc cổ kính của Sài Gòn xưa trong quá trình đô thị hóa.
“Sài Gòn – Chuyện Đời Của Phố (Tập 4)” của Phạm Công Luận không chỉ là một cuốn sách lịch sử, mà còn là một bức tranh toàn cảnh, chân thực và sống động về sự phát triển của Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh từ sau năm 1975, một giai đoạn đầy biến động và cũng đầy sức sống của thành phố mang tên Bác. Mời bạn đọc cùng bước vào hành trình khám phá đầy cảm xúc này.
