Stalingrad, thành phố bên bờ sông Volga, đã trở thành chứng nhân cho một trong những trận chiến khốc liệt và mang tính bước ngoặt nhất trong lịch sử Chiến tranh Thế giới thứ hai. Cuốn sách “Stalingrad – Trận Chiến Định Mệnh” của Antony Beevor tái hiện lại toàn cảnh trận đánh lịch sử này, từ những ngày đầu oanh liệt cho đến những giờ phút cuối cùng đầy bi tráng, kéo dài suốt 242 ngày đêm, từ tháng 8 năm 1942 đến tháng 2 năm 1943.
Beevor không chỉ đơn thuần kể lại câu chuyện về cuộc chiến mà còn đi sâu phân tích những yếu tố then chốt đã định đoạt số phận của trận đánh. Ông khai thác triệt để các nguồn tư liệu lịch sử, hồi ký của các tướng lĩnh tham gia trận chiến để vẽ nên bức tranh toàn cảnh về cuộc đối đầu giữa quân đội Đức Quốc xã hùng mạnh và Hồng quân Liên Xô kiên cường. Sự đối lập giữa chiến thuật Blitzkrieg chớp nhoáng của Đức và chiến thuật tổng lực của Liên Xô dưới sự chỉ휘 của Nguyên soái Zhukov được tác giả phân tích một cách tỉ mỉ. Beevor cũng chỉ ra sự can thiệp quá mức của Hitler vào chiến dịch đã làm giảm sự linh hoạt và khả năng ứng phó của quân đội Đức trước những thay đổi trên chiến trường.
Cuốn sách dẫn dắt người đọc qua từng giai đoạn của trận đánh, từ cuộc tấn công ồ ạt của quân Đức vào ngày 23/8/1942, bao vây và cô lập Stalingrad, cho đến cuộc phản công ngoạn mục của Hồng quân Liên Xô vào tháng 11/1942, đỉnh điểm là sự đầu hàng của hơn 90.000 quân Đức và đồng minh Romania vào ngày 30/1/1943. Thất bại tại Stalingrad không chỉ là một đòn giáng mạnh vào quân đội Đức, khiến họ mất hơn 200.000 binh sĩ, mà còn đánh dấu sự sụp đổ của kế hoạch Blitzkrieg đầy tham vọng của Hitler, buộc quân đội Đức chuyển từ thế tấn công sang thế phòng ngự trên toàn mặt trận Xô-Đức.
Tác phẩm không chỉ tập trung vào các chiến lược quân sự mà còn khắc họa một cách chân thực tâm lý và tinh thần của những người lính tham gia trận chiến. Sự kiệt quệ về thể xác và tinh thần của quân Đức khi phải đối mặt với cái đói, cái rét và những đợt tấn công liên tục được đặt cạnh sự quyết tâm bảo vệ thành phố mang tên lãnh tụ của mình của Hồng quân Liên Xô. Chính sự tương phản này càng làm nổi bật ý nghĩa to lớn của trận Stalingrad, không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là chiến thắng về ý chí và tinh thần.
“Stalingrad – Trận Chiến Định Mệnh” của Antony Beevor là một tác phẩm lịch sử quân sự xuất sắc, với lối viết súc tích, khách quan, kết hợp với nguồn tư liệu phong phú, đã làm sáng tỏ diễn biến và ý nghĩa của một trong những trận đánh then chốt nhất của Chiến tranh Thế giới thứ hai, trận đánh đã làm thay đổi cục diện chiến tranh và mở ra bước ngoặt cho chiến thắng cuối cùng của phe Đồng minh. Đây là một cuốn sách không thể bỏ qua đối với những ai quan tâm đến lịch sử và muốn tìm hiểu sâu hơn về cuộc chiến tranh đã làm thay đổi thế giới.
