“Sự Kiến Tạo Xã Hội Về Thực Tại”, một tác phẩm kinh điển của hai nhà xã hội học lừng danh Peter L. Berger và Thomas Luckmann, đã chính thức đến với độc giả Việt Nam. Cuốn sách, được coi là một trong mười công trình xã hội học quan trọng nhất của bộ đôi tác giả này, hứa hẹn mang đến một góc nhìn mới mẻ và sâu sắc về lĩnh vực xã hội học, đặc biệt là xã hội học nhận thức. Bản dịch tiếng Việt được thực hiện bởi nhóm dịch giả dưới sự chủ biên và hiệu đính của PGS.TS xã hội học Trần Hữu Quang.
Cuốn sách được cấu trúc thành ba phần chính, dẫn dắt người đọc qua một hành trình khám phá cách thức thực tại xã hội được kiến tạo. Phần mở đầu đặt nền móng cho cuộc thảo luận bằng cách điểm qua lịch sử phát triển của xã hội học nhận thức, đồng thời làm rõ các khái niệm cốt lõi, đặc biệt là chủ thể của nhận thức. Tiếp theo, phần một đi sâu phân tích nhận thức trong đời sống hàng ngày, cách thức cá nhân tương tác với môi trường xung quanh, và kiến thức trong cuộc sống thường nhật. Ngôn ngữ được nhấn mạnh là công cụ chủ yếu giúp con người tiếp thu và tích lũy kiến thức này.
Phần hai và phần ba, cốt lõi của cuốn sách, lần lượt trình bày quá trình xã hội hóa, xác định các trật tự xã hội, và quá trình tâm hóa, hình thành cá nhân. Hai tác giả đã khéo léo kết hợp hai góc nhìn tưởng chừng như tách biệt này để tạo nên một bức tranh toàn cảnh về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội. Điều đặc biệt, phần hai và ba không đại diện cho hai thực tại khác biệt, mà là hai mặt của cùng một thực tại được quan sát từ hai lăng kính khác nhau. Lấy cảm hứng từ tư tưởng của Durkheim và Weber về “tính lưỡng diện của xã hội từ khía cạnh khách quan và ý nghĩa chủ quan”, Berger và Luckmann lập luận rằng hai quan điểm này không hề đối lập, mà bổ sung cho nhau, tạo thành một tổng thể thống nhất. Câu hỏi then chốt mà họ đặt ra, “Làm thế nào ý nghĩa chủ quan có thể trở thành khía cạnh khách quan?”, chính là chìa khóa để hiểu cách con người kiến tạo nên thế giới vật chất. Chính thông qua việc giải đáp câu hỏi này, Berger và Luckmann đã chạm đến không chỉ vấn đề của xã hội học nhận thức mà còn cả những vấn đề cốt lõi của lý thuyết xã hội học nói chung.
Phần cuối cùng của cuốn sách bàn luận về tầm quan trọng của xã hội học nhận thức đối với lý thuyết xã hội học tổng quát. Nhấn mạnh vào cụm từ “được xây dựng xã hội” thay vì “bởi xã hội”, Berger và Luckmann mong muốn tránh những hiểu lầm về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội. Mục tiêu cuối cùng của họ là làm sáng tỏ cách thức thực tại xã hội được kiến tạo.
“Sự Kiến Tạo Xã Hội Về Thực Tại” là một tác phẩm độc đáo, mở ra nhiều ý tưởng mới và chủ đề nghiên cứu mới, theo nhận định của nhà xã hội học Pháp Danilo Martuccelli. Cuốn sách không chỉ cung cấp kiến thức chuyên sâu về xã hội học nhận thức mà còn là một lời mời gọi tới việc khám phá sâu sắc hơn về thế giới xã hội và nhận thức. Tác phẩm hứa hẹn sẽ là nguồn cảm hứng vô tận cho các nhà nghiên cứu, sinh viên, và bất kỳ ai quan tâm đến việc tìm hiểu về bản chất của thực tại xã hội và vai trò của con người trong quá trình kiến tạo nên thực tại đó. Sự kết hợp giữa hai bộ óc vĩ đại trong lĩnh vực xã hội học – Peter L. Berger, với hành trình học thuật đáng ngưỡng mộ từ Vienna đến Mỹ, và Thomas Luckmann, người đã chinh phục ngành xã hội học tại Đại học Konstanz – đã tạo nên một kiệt tác tư tưởng, một di sản vô giá cho ngành xã hội học thế giới.
