“Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 18”, ấn phẩm mới nhất năm 2022 của Viện Sử học Việt Nam, tiếp nối bộ sưu tập nghiên cứu uy tín về văn học, lịch sử và địa lý. Tập sách thứ 18 này quy tụ những bài nghiên cứu sâu sắc của các học giả trong và ngoài nước, khai thác đa chiều lịch sử, văn hóa Việt Nam.
Hành trình khám phá văn hóa bắt đầu từ văn học cổ Việt Nam với những phân tích tinh tế về thi ca và văn xuôi. Từ ngữ pháp, ngữ nghĩa đến phong cách thể loại của các tác phẩm kinh điển như Đại Việt sử ký toàn thư, Lĩnh Nam chích quái, Truyện Kiều… đều được soi chiếu, làm sáng tỏ nội dung, ý tưởng và giá trị nghệ thuật trường tồn.
Tập san sau đó dẫn dắt người đọc ngược dòng lịch sử, tìm hiểu về thời kỳ Lê sơ huy hoàng. Quá trình hình thành và phát triển của triều đại này được tái hiện sinh động qua những phân tích về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, việc thiết lập nhà Lê, cùng các chính sách đối nội và đối ngoại dưới thời Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông.
Hành trình tiếp tục với giai đoạn cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 dưới triều Nguyễn, tập trung vào những nỗ lực cải cách mạnh mẽ như phong trào Duy Tân, Đông Kinh Nghĩa Thục, và khát vọng dân chủ tự do dưới thời vua Duy Tân.
Không dừng lại ở đó, tập san còn dành một phần quan trọng để nghiên cứu lịch sử Việt Nam hiện đại (1945-1975). Từ Cách mạng Tháng Tám lịch sử, sự ra đời của chính phủ đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đến hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ hào hùng, tất cả đều được phân tích sâu sắc, góp phần làm rõ những bước ngoặt quan trọng của dân tộc.
Bên cạnh dòng chảy lịch sử, tập san cũng dành không gian cho văn hóa dân gian Việt Nam. Những nét đẹp truyền thống được khắc họa qua nghiên cứu về các lễ hội đặc sắc, từ đua thuyền ở đồng bằng sông Cửu Long đến cúng tổ tiên ở vùng Tây Bắc, phản ánh đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng.
Tập san cũng không bỏ qua khía cạnh địa lý và tài nguyên. Tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam được làm rõ thông qua việc phân tích tài nguyên khoáng sản ở Hà Giang, rừng ngập mặn Cà Mau, và di sản thiên nhiên thế giới Cát Bà.
Cuối cùng, tập san mở rộng tầm nhìn ra thế giới với những nghiên cứu so sánh lịch sử Việt Nam với các nước Đông Nam Á láng giềng như Lào, Campuchia, đồng thời phân tích ảnh hưởng của cách mạng Trung Quốc đối với cách mạng Việt Nam.
Với nội dung phong phú và phương pháp nghiên cứu khoa học, “Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 18” hứa hẹn là nguồn tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu và những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa Việt Nam.
