Tết Nguyên Đán, một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam và nhiều quốc gia láng giềng, mang trong mình những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc. “Tập San Sử Địa Tập 5: Đặc Khảo Về Phong Tục Tết Việt Nam và Các Lân Bang” do nhóm Giáo sư Sinh Viên Đại Học Sư Phạm Sài Gòn biên soạn, là một công trình nghiên cứu đồ sộ, cung cấp cái nhìn toàn diện và sâu rộng về những nét đẹp truyền thống này.
Cuốn sách đưa người đọc ngược dòng thời gian, khám phá những phong tục Tết cổ truyền của người Việt từ xa xưa thông qua các tư liệu lịch sử, văn học phong phú và ghi chép của các nhà nghiên cứu, du khách nước ngoài. Từ việc chuẩn bị những món ăn đặc trưng như bánh chưng, bánh tét, mứt, kẹo… đến các nghi lễ truyền thống như đi chùa lễ Phật, giao thừa, xông đất, cúng ông bà tổ tiên, đốt pháo, đánh cờ Tào… Tất cả đều được tác giả phân tích tỉ mỉ, làm nổi bật ý nghĩa văn hóa và tâm linh đằng sau mỗi phong tục.
Không chỉ giới hạn trong phạm vi Việt Nam, cuốn sách còn mở rộng nghiên cứu sang các quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Lào, Campuchia. Sự so sánh này giúp làm rõ những nét tương đồng và khác biệt trong cách đón Tết của mỗi quốc gia, từ việc ăn bánh in hình con giáp, treo đèn lồng, trưng bày hoa mai, đào… đến những phong tục riêng biệt mang đậm bản sắc văn hóa từng vùng miền.
Ẩm thực, một phần không thể thiếu trong văn hóa Tết, được tác giả dành sự quan tâm đặc biệt. Từ món ăn chính đến món ăn phụ, từ bánh chưng, bánh tét đến ngũ quả, mộc nhĩ hương, cốm, bánh in… tất cả đều được miêu tả chi tiết, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa ẩm thực với lịch sử, tín ngưỡng của mỗi dân tộc.
Phần phụ lục với bảng so sánh chi tiết về phong tục Tết giữa Việt Nam và các nước láng giềng là một điểm cộng đáng giá, giúp độc giả dễ dàng nắm bắt được bức tranh toàn cảnh về văn hóa Tết ở khu vực Đông Nam Á.
Dù được viết từ nhiều năm trước, “Tập San Sử Địa Tập 5: Đặc Khảo Về Phong Tục Tết Việt Nam và Các Lân Bang” vẫn giữ nguyên giá trị như một tài liệu tham khảo quý giá, không chỉ giúp bạn đọc hiểu hơn về bản sắc văn hóa dân tộc mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp. Cuốn sách là lời mời gọi bạn đọc bước vào hành trình khám phá những nét đẹp văn hóa rực rỡ của Tết cổ truyền, một di sản vô giá của cha ông.
