Neil Shubin, trong cuốn sách “Tất Cả Chúng Ta Đều Là Cá”, đưa chúng ta vào một cuộc hành trình khám phá ngoạn mục về nguồn gốc tiến hóa của loài người, bắt nguồn từ chính đại dương bao la. Câu chuyện khởi đầu với chuyến thám hiểm đầy gian nan của Shubin và đồng nghiệp đến vùng đất hoang sơ Ellesmere Island, Canada, nơi họ đã khai quật được một hóa thạch mang tính bước ngoặt vào năm 2004: Tiktaalik roseae. Sinh vật cổ đại này, với chiều dài khoảng 2 mét, sở hữu những đặc điểm pha trộn giữa cá và động vật bốn chân, là mắt xích then chốt kết nối thế giới thủy sinh và thế giới đất liền. Sự hiện diện của cả vây và cấu trúc xương chi phức tạp, bao gồm xương sống, xương vai và xương cánh tay thích nghi cho việc di chuyển trên cạn, cho thấy Tiktaalik có khả năng sống ở cả hai môi trường, đánh dấu một bước tiến hóa vĩ đại trong lịch sử sự sống.
Phát hiện về Tiktaalik không chỉ là một thành tựu khảo cổ học đáng kinh ngạc mà còn cung cấp bằng chứng thuyết phục cho lý thuyết tiến hóa của con người từ động vật biển. Shubin tỉ mỉ tái hiện lại bức tranh toàn cảnh về quá trình chuyển đổi kỳ diệu này, từ những loài cá hàm nguyên thủy cách đây 380 triệu năm, tiến hóa thành cá có chân, rồi đến các loài lưỡng cư, bò sát, chim và cuối cùng là động vật linh trưởng, bao gồm cả con người. Tiktaalik chính là một trong những nhân tố quan trọng thúc đẩy sự chuyển đổi ngoạn mục này, mở đường cho sự đa dạng sinh học trên hành tinh.
Không chỉ dựa vào bằng chứng hóa thạch, Shubin còn củng cố lập luận của mình bằng những phân tích di truyền học so sánh. Sự tương đồng về bộ gen giữa con người và các loài linh trưởng, so với các loài động vật khác, càng khẳng định mối liên hệ tiến hóa gần gũi giữa chúng ta và tổ tiên linh trưởng. Thông qua những phân tích khoa học chặt chẽ, tác giả khẳng định một chân lý sâu sắc: tất cả sinh vật trên Trái Đất, từ những loài cá bé nhỏ đến con người, đều có chung một nguồn gốc, một tổ tiên chung từ hàng trăm triệu năm trước.
“Tất Cả Chúng Ta Đều Là Cá” không chỉ đơn thuần là một cuốn sách khoa học khô khan mà còn là một tác phẩm đầy cảm hứng, truyền tải thông điệp mạnh mẽ về sự kết nối giữa con người và thiên nhiên. Shubin nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm bảo vệ môi trường sống và đa dạng sinh học, bởi chúng ta không phải là những thực thể tách biệt mà là một phần không thể thiếu của bức tranh sinh động của sự sống trên hành tinh này. Cuốn sách là một lời mời gọi khám phá, suy ngẫm và trân trọng vẻ đẹp kỳ diệu của sự tiến hóa và sự sống trên Trái Đất.
