Cuốn sách “Thần kỳ Kinh tế Tây Đức Giai Đoạn 1949-1969” của tác giả Tôn Thất Thông đưa chúng ta vào hành trình khám phá sự trỗi dậy phi thường của nền kinh tế Tây Đức sau Thế chiến thứ hai. Từ đống đổ nát hoang tàn năm 1945, Tây Đức đã vươn lên mạnh mẽ, đạt được sự phồn vinh chỉ trong vòng chưa đầy một nửa đời người. Sự phát triển kinh tế thần tốc này không chỉ mang lại cuộc sống vật chất sung túc mà còn hun đúc nên một bản sắc mới, một tinh thần tự tin và một nhân sinh quan mới cho người dân Đức trong quan hệ với thế giới.
Tác giả không chỉ đơn thuần thuật lại lịch sử kinh tế mà còn đi sâu phân tích những yếu tố then chốt tạo nên kỳ tích này. Những chính sách kinh tế táo bạo, những lý thuyết mới mẻ, cách thức tổ chức và vận hành nền kinh tế khác biệt so với các cường quốc đương thời như Anh, Pháp, Mỹ, Nhật đã được áp dụng như thế nào? Điều gì đã tạo nên niềm tin vững chắc vào sự thành công của những nguyên lý chưa từng được thử nghiệm? Liệu mô hình kinh tế này có thể áp dụng cho các nước đang phát triển hay không? Tác giả không đưa ra câu trả lời trực tiếp mà khéo léo cung cấp những dữ liệu thiết yếu, những mối liên hệ logic để người đọc tự suy ngẫm và tìm ra lời giải đáp.
Tuy nhiên, “Thần kỳ Kinh tế Tây Đức” không chỉ gói gọn trong phạm vi kinh tế. Chính sách xã hội đã đóng vai trò then chốt như thế nào trong sự phát triển toàn diện của đất nước? Người Đức đã làm thế nào để thiết lập một hệ thống an sinh xã hội vừa đảm bảo công bằng, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế? Mối quan hệ lao động giữa chủ và thợ được xây dựng trên nền tảng nào để đạt được sự hợp tác hiếm có trong hoạt động sản xuất? Việc giảm thiểu xung đột trong công nghiệp đã tác động ra sao đến sự phát triển chung của xã hội?
Bên cạnh đó, cuốn sách cũng đề cập đến vai trò của giáo dục và đào tạo trong việc tạo dựng cơ hội bình đẳng, xóa bỏ phân hóa giai cấp và nâng cao năng suất lao động. Những câu hỏi về sự tương tác giữa kinh tế và xã hội được đặt ra, tạo nên bức tranh toàn cảnh về sự phát triển của Tây Đức thời hậu chiến.
Đặc biệt, tác giả đặt ra câu hỏi: Việt Nam có thể học hỏi được gì từ kinh nghiệm của Tây Đức? Mặc dù có nhiều điểm khác biệt, nhưng giữa hai quốc gia vẫn tồn tại những nét tương đồng đáng kinh ngạc. Làm thế nào để chuyển đổi từ nền kinh tế phi thị trường sang kinh tế thị trường tự do mà vẫn hạn chế được các vấn nạn xã hội? Làm sao để xây dựng một chế độ dân chủ tự do với quyền lực phân tán? Cuốn sách hy vọng sẽ cung cấp cho độc giả những tư liệu quý giá để tìm ra câu trả lời cho riêng mình.
Việc lựa chọn giai đoạn 1949-1969 làm trọng tâm nghiên cứu bởi đây là thời kỳ đánh dấu sự ra đời của Cộng hòa Liên bang Đức, chấm dứt các triều đại phong kiến và độc tài. Đây cũng là giai đoạn chứng kiến sự lãnh đạo liên tục của Liên minh Cơ Đốc (CDU/CSU) với chính sách kinh tế góp phần tạo nên kỳ tích kinh tế cho nước Đức. Năm 1969, với sự lên nắm quyền của đảng Dân chủ Xã hội (SPD), Tây Đức bước vào một giai đoạn mới với những chính sách xã hội tiến bộ và chính sách đối ngoại hòa hoãn, tạo tiền đề cho sự thống nhất đất nước sau này.
“Thần kỳ Kinh tế Tây Đức Giai Đoạn 1949-1969” không chỉ là một cuốn sách lịch sử khô khan mà được viết bằng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, tránh những thuật ngữ chuyên môn phức tạp. Tác giả mong muốn mang đến cho độc giả, đặc biệt là các bạn trẻ, niềm hứng thú khi khám phá những tri thức mới mẻ, từ đó rút ra những bài học quý báu cho sự phát triển của đất nước và cho chính cuộc sống của mỗi người.
