“Thanh Lâu – Tập 1” của Vương Diên Niên là câu chuyện tự thuật đầy ám ảnh về cuộc đời Khang Tố Trân, một người phụ nữ Trung Quốc sinh ra giữa thời loạn lạc quân phiệt những năm 1930. Ngay từ khi lọt lòng, số phận đã không mỉm cười với bà. Tuổi thơ của Tố Trân là chuỗi ngày dài đằng đẵng của đói nghèo, khổ nạn và hiểm nguy. Mất mẹ khi mới lên bảy, cô bé Tố Trân bơ vơ trở thành trẻ mồ côi. Chín tuổi bị bán vào công quán làm người hầu hạ, mười tuổi lưu lạc thành kẻ ăn xin, rồi mười một tuổi gia nhập đại vũ đoàn Hóa Nghinh học võ và diễn kịch. Nhưng bi kịch vẫn chưa dừng lại ở đó, mười hai tuổi làm con dâu, đến năm mười bốn tuổi, Tố Trân bị lừa bán vào kỹ viện, bắt đầu chuỗi ngày tủi nhục của một kỹ nữ.
Dù mang trong mình tuyệt kỹ võ công và từng liều mình phản kháng, Tố Trân vẫn không thể thoát khỏi vòng xoáy đen tối của xã hội đầy bất công. Bị coi rẻ như một món hàng, bà bị bán đi bán lại qua ba thành phố lớn, Thành Đô, Bảo Kê, rồi Lan Châu, trải qua bốn kỹ viện khác nhau. Cuộc đời nô lệ buộc Tố Trân phải mang họ của chủ, đổi tên tới sáu lần: Lưu Hồng Chi, Khang Tiểu Muội, Tô Thu Chi, Điền Thanh Đệ, Mã Hương Ngọc và Thù Hương Ngọc. Cái tên Khang Tiểu Muội gắn bó với bà lâu nhất, từ khi mười một tuổi, khi được trưởng đoàn Hóa Nghinh nhận làm cháu gái của võ sư nổi tiếng Khang Tử Lâm, để tiện bề học võ và diễn kịch. Trong những ngày tháng tủi nhục, Tố Trân từng tiếp khách là sĩ quan Mỹ, cả những nhân vật quan trọng của Quốc Dân Đảng như Hồ Tông Nam, Mã Bộ Phương. Cuối cùng, bà tìm thấy lối thoát khi trở thành vợ của Ngụy Sấu Bằng, thư ký của tướng quân Phùng Ngọc Tường, một người đàn ông hơn bà ba mươi tám tuổi. Cuộc đời Tố Trân bước sang trang mới khi Lan Châu được giải phóng vào tháng 8 năm 1949. Bà chính thức có tên trong sổ hộ tịch của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa – Khang Tố Trân, và bắt đầu xây dựng lại cuộc đời.
Tuy được hoàn lương, quá khứ đau thương vẫn đeo bám Tố Trân. Hình ảnh những người chị em cùng cảnh ngộ đã khuất luôn in đậm trong tâm trí. Bà nung nấu ý định tìm ra kẻ thủ ác để trả thù cho họ, đồng thời ấp ủ tâm nguyện viết sách kể lại những bi kịch mà mình và chị em đã trải qua, để lưu lại cho hậu thế. Năm 1951, trong chuyến công tác Tây An cùng chồng, Tố Trân đã có dịp quay lại những nơi mình từng chịu khổ như Bảo Kê, Thành Đô. Tại Tây An, bà quen biết Điền Cửu Hồng, một kỹ nữ nổi tiếng mà Tố Trân gọi là cô cô. Cửu Hồng đã giúp bà thu thập thêm nhiều tư liệu quý giá cho việc viết sách sau này.
Năm 1957, Tố Trân cùng chồng về hưu, trở về quê hương tại làng Mộc Điếm, huyện Thúc Lộc (nay là thành phố Tân Tập), tỉnh Hà Bắc. Ước mơ viết sách và luyện võ dần bị cuốn vào vòng xoáy của cuộc sống. Tố Trân lao động vất vả ở vùng công nghiệp Hải Hà, đánh mất dần nét dịu dàng của một người phụ nữ. Rồi những năm tháng khó khăn lại ập đến: lũ lụt nhấn chìm huyện Thúc Lộc, tiếp đó là Cách mạng Văn hóa. Vợ chồng Tố Trân bị quy chụp là phản cách mạng, bị giam cầm trong chuồng bò. Hơn một trăm bức ảnh quý giá về những người chị em kỹ nữ mà bà cất giữ bị Hồng Vệ binh tịch thu và thiêu hủy. Không chịu nổi áp lực, Sấu Bằng đã tự tử. Tố Trân ba lần cải giá, trải qua cuộc sống cơ cực ở Mộc Điếm, Hình Gia Trang rồi Quách Tây, bị chồng bạo hành. Sau khi ly hôn, bà được chính quyền địa phương Quách Tây giúp đỡ, làm công việc cấp dưỡng cho đội sản xuất và sống trong chính chuồng bò từng giam cầm mình.
Sau Đại hội toàn quốc lần thứ ba của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Tố Trân mới thực sự được giải phóng. Giấc mơ viết sách tưởng chừng đã bị vùi lấp bỗng trỗi dậy mạnh mẽ khi bà xem bộ phim “Vọng hương” nói về cuộc đời của các kỹ nữ Nhật Bản. Tố Trân tin rằng câu chuyện của bà và chị em còn phong phú và bi thương hơn nhiều. Bà bắt đầu viết trong đêm khuya, bên ánh đèn dầu leo lét, giữa chuồng bò với những con vật hiền lành. Những dòng chữ nguệch ngoạc, đầy lỗi chính tả nhưng thấm đẫm nước mắt và máu, viết nên câu chuyện cuộc đời bà. Bản thảo được Tố Trân đạp xe hai mươi lăm cây số để gửi đến Phòng Văn hóa huyện, nhưng rồi lại chìm vào quên lãng.
Năm 1985, Liên hiệp Văn hóa thành phố được thành lập (năm 1986 Tân Tập được nâng thành thành phố cấp huyện), Tố Trân lại được tiếp tục cầm bút. Chính quyền địa phương cử người giúp bà chỉnh sửa bản thảo thành tiểu thuyết. Câu chuyện về việc Tố Trân viết sách và quá trình chỉnh sửa bản thảo đã gây xôn xao dư luận một thời gian dài. Phải đến năm 1995, bà mới tìm được người có thể viết nên toàn bộ câu chuyện cuộc đời mình một cách thống nhất, chân thực và cảm động, đó chính là nhà văn Vương Diên Niên, tác giả của hai tập “Thanh lâu hận” và “Thanh lâu hận tục tập”. Tuy Vương Diên Niên đã chuyển sang viết tác phẩm khác, Tố Trân vẫn kiên trì gửi thư cho ông suốt một tháng trời, mong ông tiếp tục hoàn thành toàn bộ câu chuyện. Nhưng đáng tiếc, gần hai trăm quyển bản thảo viết tay mà bà dày công viết suốt mười năm đã bị thất lạc.
Mùa đông năm 1996, Tố Trân lâm bệnh nặng. Lo sợ câu chuyện cuộc đời mình sẽ bị chôn vùi theo bà xuống mồ, Tố Trân đã nhờ người chồng sau là Dã Hoài Khởi gửi thư mời Vương Diên Niên đến. Bà trao cho ông những hình ảnh và tư liệu quý giá còn giữ được, ủy thác ông viết lại toàn bộ câu chuyện. Dù bản thảo đã mất, nhưng những ký ức chân thực nhất vẫn còn nguyên vẹn trong trái tim bà. Đối diện với Vương Diên Niên cũng như đối diện với hàng triệu độc giả, Khang Tố Trân muốn kể lại toàn bộ cuộc đời mình bằng tất cả chân tình, nước mắt, nỗi đau và cả những khúc ca… Câu chuyện bắt đầu từ năm đại hạn 1931, năm bà chào đời tại huyện An Nhạc, tỉnh Tứ Xuyên.
