“Thượng Kinh Ký Sự” của Lê Hữu Trác là một tác phẩm du ký quý giá, đưa người đọc ngược dòng thời gian về năm 1820, đồng hành cùng tác giả trong chuyến sứ bộ đặc biệt đến kinh đô Bắc Kinh của triều đại nhà Thanh. Không chỉ đơn thuần là ghi chép hành trình, cuốn sách còn là bức tranh toàn cảnh về xã hội Trung Hoa đương thời, được khắc họa qua lăng kính sắc sảo và tinh tế của một danh sĩ đất Việt. Lê Hữu Trác, khi ấy là Tri phủ An Lộc, đã tận dụng sáu tháng trời để quan sát, ghi lại tỉ mỉ mọi khía cạnh đời sống, từ văn hóa, chính trị, kinh tế đến phong tục tập quán của người dân Bắc Kinh.
Tác phẩm gồm 12 chương, mở ra trước mắt độc giả một kinh đô Bắc Kinh tráng lệ với những công trình kiến trúc nguy nga, cùng cuộc sống xa hoa trong cung đình nhà Thanh dưới thời vua Gia Khánh. Bên cạnh những nghi lễ long trọng như Tế thiên đường, Vu Lan, Tết Nguyên Đán…, tác giả còn chú trọng đến đời sống thường nhật, ghi lại chân thực các hoạt động chính trị, hành chính của triều đình, cũng như các ngành nghề phổ biến từ nông nghiệp, thủ công nghiệp đến thương mại sầm uất tại các chợ phiên, làng nghề chuyên môn hóa. Những ghi chép này không chỉ mang giá trị lịch sử to lớn, mà còn cung cấp những tư liệu quý báu về kinh tế, xã hội Trung Quốc thời bấy giờ.
Không dừng lại ở những quan sát bề nổi, Lê Hữu Trác còn thể hiện nhãn quan sắc bén khi phân tích, đưa ra những nhận định sâu sắc về tình hình chính trị, xã hội Trung Quốc dưới thời nhà Thanh. Ông cũng dành nhiều tâm huyết miêu tả vẻ đẹp hùng vĩ của Vạn Lý Trường Thành – một trong bảy kỳ quan thế giới cổ đại, cùng những di tích lịch sử, đền chùa, cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp của Bắc Kinh và vùng phụ cận. Tất cả tạo nên một bức tranh đa sắc màu, sống động về vùng đất Trung Hoa rộng lớn.
Một điểm đặc biệt khác của “Thượng Kinh Ký Sự” chính là sự quan tâm của tác giả đến ngôn ngữ và chữ viết. Lê Hữu Trác đã tỉ mỉ ghi lại hệ thống chữ Hán và cách phát âm của người Bắc Kinh thời đó, góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về văn hóa Trung Hoa. Với lối viết giản dị mà tinh tế, “Thượng Kinh Ký Sự” không chỉ là một tác phẩm du ký thông thường, mà còn là một công trình nghiên cứu công phu, phản ánh tầm nhìn uyên bác và tư duy sắc sảo của Lê Hữu Trác – một danh sĩ tài hoa của đất Việt. Cuốn sách hứa hẹn sẽ là một hành trình khám phá thú vị và bổ ích dành cho những ai yêu thích lịch sử, văn hóa và muốn tìm hiểu về một Trung Hoa đầy màu sắc trong quá khứ.
