Veniamin Kaverin, sinh năm 1902, đã bén duyên với văn chương từ thời trung học và bắt đầu sáng tác thơ. Hành trình văn học của ông tiếp tục với việc theo học tại Đại học Tổng hợp Moskva và sau đó là Đại học Tổng hợp Leningrad, nơi ông nghiên cứu tiếng Ả Rập. Tác phẩm đầu tay “Cây số thứ 11” đã giành được sự yêu mến của độc giả và lời khen ngợi từ đại văn hào Maksim Gorky, đánh dấu bước khởi đầu đầy hứa hẹn cho sự nghiệp sáng tác của Kaverin. Trong thời kỳ Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, ông vừa phục vụ trong hạm đội ở Phương Bắc, vừa là phóng viên cho tờ báo “Tin tức” và được tặng thưởng “Huy chương Cờ đỏ”. Từ những tác phẩm khoa học viễn tưởng ban đầu, Kaverin dần chuyển sang khám phá thế giới nội tâm và quá trình trưởng thành của thanh niên thời Xô Viết qua hơn tám tiểu thuyết lớn, nhiều trong số đó đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.
Trong số những sáng tác đồ sộ của mình, “Thuyền Trưởng Và Đại Úy” được xem là tác phẩm tiểu thuyết dài nhất và nổi tiếng nhất của Veniamin Kaverin. Lấy bối cảnh trước Cách mạng Tháng Mười, câu chuyện xoay quanh chuyến thám hiểm đầy bí ẩn của tàu “St. Maria” của Nga đến Bắc Cực. Thuyền trưởng Tatarinov và đội thám hiểm đã biến mất giữa vùng đất băng giá, để lại phía sau vô vàn câu hỏi chưa lời giải đáp. Nhiều năm sau Cách mạng, đại úy không quân Liên Xô Aleksandr Grigoriev bắt đầu hành trình tìm kiếm đầy gian nan, quyết tâm vén màn bí mật về số phận của đoàn thám hiểm mất tích.
Kéo dài hơn ba mươi năm, câu chuyện được kể qua những tình tiết phức tạp và tinh tế, lột tả ý chí kiên cường, tinh thần cao thượng và lòng quyết tâm không lùi bước của thanh niên Liên Xô. “Thuyền Trưởng Và Đại Úy” không chỉ là một cuộc phiêu lưu đến vùng đất khắc nghiệt, mà còn là cuộc hành trình khám phá sức mạnh nội tâm, lòng dũng cảm và khát khao chinh phục thử thách. Tác phẩm đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của đông đảo độc giả ngay khi ra mắt và được vinh danh với giải thưởng văn học Stalin danh giá năm 1946. Cho đến nay, “Thuyền Trưởng Và Đại Úy” vẫn là một trong những tác phẩm được yêu thích nhất, in sâu trong tâm trí nhiều thế hệ độc giả Liên Xô.
Nhà phê bình văn học V. Annenkov đã đánh giá cao giá trị nhân văn của tác phẩm khi khẳng định hình tượng nhân vật chính Grigoriev đã trở thành tấm gương sáng cho nhiều người. Một độc giả nước ngoài đã chia sẻ rằng cuốn sách đã trao cho anh “một vũ khí sắc bén”, đó là tinh thần “Đấu tranh và tìm kiếm, quyết đạt mục tiêu mà không bao giờ đầu hàng!”. Chính tính lãng mạn của lao động sáng tạo, phát minh khoa học, cùng với tinh thần dũng cảm và chiến công đã tạo nên động lực mạnh mẽ cho tư tưởng và tình cảm của những nhân vật tiêu biểu trong tác phẩm của Kaverin. “Thuyền Trưởng Và Đại Úy” xứng đáng là một viên ngọc quý trong kho tàng văn học Nga, một tác phẩm kinh điển vượt thời gian, mang đến cho người đọc những trải nghiệm sâu sắc và cảm xúc khó quên. Mời bạn đọc bước vào cuộc phiêu lưu đầy cảm hứng cùng “Thuyền Trưởng Và Đại Úy” của Veniamin Kaverin.
