“Tìm Trong Nỗi Nhớ” của Lê Ngọc Mai không đơn thuần là một cuốn tiểu thuyết, mà là một lát cắt chân thực về cuộc sống, nơi người đọc có thể tìm thấy chính mình trong từng trang sách. Xuất bản lần đầu năm 2003 tại Việt Nam và vinh dự nhận giải thưởng từ cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà văn Việt Nam, tác phẩm đã khẳng định vị thế của mình trong lòng độc giả. Lê Ngọc Mai, tác giả của cuốn sách, là một cựu giảng viên am hiểu sâu sắc về văn học Nga. Bà cũng là dịch giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng từ tiếng Nga, Ý và Pháp, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam. Cùng với “Trên Đỉnh Dốc”, “Tìm Trong Nỗi Nhớ” đã tạo nên tiếng vang lớn trong giới văn chương.
Câu chuyện mở ra bằng hình ảnh chiếc xe cũ kỹ chở ba bố con dưới cái nắng hè oi ả, ngày tôi lên đường sang Nga du học. Vẹn nguyên trong tim là những xúc cảm lẫn lộn, vừa hồi hộp, vừa nghẹn ngào, cùng nỗi nhớ nhà da diết. Hành trang mang theo bên mình không chỉ là chiếc đèn dầu cây đa quen thuộc, mà còn là tình yêu quê hương tha thiết. Đó là khởi đầu cho một hành trình đầy ắp những chi tiết sống động và cảm xúc chân thật, hứa hẹn sẽ cuốn hút bạn đọc từ những trang đầu tiên.
Tác phẩm như một chiếc vé thông hành đưa ta trở về quá khứ, sống lại những ký ức tưởng chừng đã ngủ quên. Giữa những trang sách ố vàng, mỏng manh, ký ức về người cha lại ùa về trong tôi. Tôi nhớ về những lời dặn dò của bố trước lúc lên đường, những lời khuyên mà khi đó tôi chỉ mỉm cười cho qua. Kể từ ngày mẹ mất, bố trở nên cẩn thận và tỉ mỉ hơn, lo lắng cho tôi từng chút một, từ chuyện ăn uống đến trang phục. Dù đã 18 tuổi, tôi vẫn luôn là cô con gái nhỏ bé trong mắt bố. Ông luôn nhắc nhở tôi mặc đủ ấm, nhất là vào những ngày đông giá rét, bởi ông biết tôi, một cô gái yêu thời trang, thường chẳng mấy quan tâm đến thời tiết. Chuyện “mặc gì” luôn là chủ đề tranh luận bất tận giữa hai bố con mỗi sáng mùa đông. Lớn lên ở Hà Nội những năm tháng thiếu thốn, tôi hiểu rằng “ấm” và “đẹp” đôi khi là hai khái niệm khó dung hòa. Bố cũng dặn dò tôi ăn uống điều độ, đừng bỏ bữa, đừng ăn cơm nguội vào buổi tối như những ngày ôn thi đại học. Ông luôn khuyến khích tôi tập thể thao, tiếc rằng tôi không giống ông, một người năng động, yêu thích chạy nhảy và bơi lội. Tôi lại chỉ thích nằm dài đọc sách. Và quan trọng nhất, bố luôn nhắc nhở tôi phải đặt việc học lên hàng đầu, không để bất cứ điều gì ảnh hưởng đến việc học. Phải chăng “điều gì đó” mà bố muốn nói đến chính là “kinh doanh”? Thời bấy giờ, sinh viên Việt Nam ở Liên Xô và Đông Âu rất năng động trong việc kinh doanh. Bố lo tôi mải chơi với bạn bè mà quên mất việc học. Nếu không có mẹ can ngăn, chắc hẳn bố đã cấm tôi kinh doanh. Bố luôn quan niệm “Hỏi đi vào kinh doanh khó lắm, nhà mình không phải là người buôn bán!”. Nhưng mẹ lại có lý lẽ riêng: “Anh có thể bảo đảm cho con không, không để con tự lo cho mình sao? Mấy năm nữa con học xong trở về, kết hôn sinh con, anh có muốn con sống như mình bây giờ không?”. Bố đành chấp nhận, nhưng nỗi lo lắng vẫn còn đó. Cuối cùng, bố dặn tôi tránh xa việc hẹn hò với người nước ngoài. Đây mới là vấn đề cốt lõi! “Tình yêu không biên giới” luôn là nỗi lo của các bậc phụ huynh khi con cái đi du học. Thời đó, ngay cả việc con gái Hà Nội lấy chồng đồng tỉnh cũng đã gặp nhiều rắc rối, huống chi là lấy người nước ngoài. Điều đó đồng nghĩa với việc không thể trở về, bị coi là bỏ nước, làm mất danh dự gia đình. “Lưu vong” nghe như một bản án tử hình. Mặc dù những trường hợp “lưu vong tình ái” trong giới du học không phổ biến, nhưng cũng đủ để khiến người ta phải dè chừng.
Cuộc đời luôn ẩn chứa những điều bất ngờ. Thế hệ du học sinh chúng tôi, những người trẻ của thập niên 80, đã mở ra một trang mới với những quan niệm khác về tình yêu. Nhưng khi đứng trước sân bay Nội Bài trong cái oi ả của tháng Tám, chúng tôi nào có thể nghĩ đến những điều đó. Với vali hành lý đã được chuẩn bị kỹ càng và trái tim tràn đầy ước mơ, chúng tôi bước đi, rời xa quê hương, nơi mà sau này sẽ trở thành nỗi nhớ da diết. Đêm đầu tiên ở Moscow, cái lạnh bắt đầu ùa về. Mệt mỏi sau chuyến bay dài và những thủ tục rườm rà, tôi và T.H đứng bên cửa sổ, nhìn xuống thành phố lung linh ánh đèn. Cả hai đều choáng ngợp trước vẻ đẹp huyền ảo của Moscow về đêm, xen lẫn những cảm xúc khó tả về một tương lai chưa rõ ràng nhưng đầy sức hút. Không gì tuyệt vời hơn khi ở tuổi 18, được đặt chân đến miền đất hứa mang tên Tương Lai. Hãy cùng khám phá “Tìm Trong Nỗi Nhớ” của Lê Ngọc Mai để trải nghiệm những cung bậc cảm xúc tuyệt vời này.
