“Tôi là con mèo” của Natsume Soseki, một trong những huyền thoại văn học Nhật Bản, là tác phẩm kinh điển khắc họa bức tranh xã hội và văn hóa Nhật Bản thời Minh Trị đầy phong phú qua lời kể độc đáo của một chú mèo sống trong nhà một giáo viên trung học. Tác phẩm này được xem như một dấu ấn sâu đậm trong văn học Nhật Bản, tương tự như “Truyện Kiều” đối với người Việt Nam. Ngôn từ và nhịp điệu của Soseki cuốn hút người đọc không chỉ bởi nội dung mà còn bởi cách diễn đạt tài tình, mang đến cả sự giải trí lẫn nguồn tư liệu quý giá cho những ai muốn hiểu rõ hơn về đất nước mặt trời mọc.
Lựa chọn điểm nhìn của một chú mèo, Soseki khéo léo dẫn dắt người đọc vào những cuộc thảo luận về triết học, nghệ thuật và cuộc sống đời thường thời Minh Trị. Bên cạnh giá trị nhân văn sâu sắc, tác phẩm còn khéo léo lồng ghép những chi tiết văn hóa đặc trưng của Nhật Bản một cách tinh tế và sâu sắc. Chính sự chân thực trong từng trang sách đã tạo nên sức hút khó cưỡng đối với độc giả qua nhiều thế hệ. Đặc biệt, chất hài hước dí dỏm, tròn trịa, trầm tĩnh mang đậm “chất Nhật” của Soseki đòi hỏi người đọc, đặc biệt là độc giả Việt Nam, cần một chút hiểu biết về văn hóa Nhật Bản để có thể thấu hiểu hết vẻ đẹp và chiều sâu ý nghĩa của tác phẩm.
Bản dịch tiếng Việt của dịch giả Bùi Thị Loan là một nỗ lực đáng trân trọng, thể hiện sự tận tâm và hiểu biết sâu rộng về văn hóa và văn học Nhật Bản. Dịch giả đã cố gắng truyền tải nguyên vẹn tinh thần của tác phẩm, giữ gìn nét thuần khiết trong ngôn ngữ của Soseki, dù có thể tạo ra một số thử thách cho độc giả Việt, đặc biệt là giới trẻ, khi tiếp cận với những yếu tố văn hóa mới lạ. Tuy nhiên, chính sự nỗ lực này giúp độc giả có cơ hội tiếp cận gần hơn với nguyên tác và khám phá những tầng ý nghĩa sâu sắc mà tác giả gửi gắm.
Ban đầu, “Tôi là con mèo” chỉ gồm 5 chương, nhưng nhờ sự yêu mến nồng nhiệt của độc giả, Soseki đã tiếp tục sáng tác và hoàn thành tác phẩm vào năm 1907 với tổng cộng 11 chương, gần như độc lập với nhau. Mặc dù bản dịch không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định, nhưng với sự đam mê và nỗ lực của dịch giả cùng sự hỗ trợ từ bạn bè, nhà xuất bản và các chuyên gia văn học Nhật Bản, bản dịch tiếng Việt này hy vọng sẽ mang đến cho độc giả Việt Nam một trải nghiệm đọc tuyệt vời. Mỗi người đọc, bất kể tầng lớp hay thế hệ, đều có thể tìm thấy những điều ý nghĩa và đáng suy ngẫm về xã hội Nhật Bản qua lăng kính của chú mèo tinh quái. Sự tài trợ của Quốc tế Nhật Bản cho việc xuất bản cuốn sách này càng khẳng định giá trị và tầm quan trọng của tác phẩm trong việc giao lưu văn hóa.
Cuộc đời của Natsume Soseki cũng là một hành trình đầy cảm hứng, từ những năm trung học gian nan cho đến thời gian nghiên cứu văn học Anh tại Luân Đôn. Những tác phẩm tiêu biểu khác của ông như “Tháp Luân Đôn” hay “Cậu ấm ngây thơ” cũng đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả khắp thế giới. “Tôi là con mèo” không chỉ là một kiệt tác văn học sống mãi với thời gian, mà còn là cầu nối văn hóa đưa độc giả đến gần hơn với tâm hồn Nhật Bản.
