Lưu Sơn Minh khắc họa chân dung danh tướng Trần Quốc Toản, người có công lao hiển hách trong sự nghiệp bảo vệ nền độc lập Đại Việt thời Trần, qua tác phẩm cùng tên. Cuốn sách là thành quả của quá trình nghiên cứu tỉ mỉ, công phu dựa trên các nguồn tư liệu lịch sử phong phú, tái hiện một cách toàn diện cuộc đời và sự nghiệp lẫy lừng của vị anh hùng dân tộc.
Sinh ra trong một gia đình quý tộc thuộc dòng dõi hoàng tộc nhà Trần, Trần Quốc Toản được hưởng nền giáo dục ưu tú, sớm bộc lộ tài năng văn võ song toàn. Năm 18 tuổi, ông đã tham gia chiến dịch chống quân Nguyên Mông lần thứ nhất (1258) dưới sự chỉ huy của vua Trần Thái Tông và lập được nhiều chiến công hiển hách. Sự kiện này đánh dấu bước khởi đầu cho sự nghiệp quân sự lừng lẫy của ông, mở ra con đường thăng tiến trong quân ngũ với nhiều trọng trách được giao phó.
Năm 1225, khi nhà Trần chính thức lên ngôi, Trần Quốc Toản được bổ nhiệm chức Điện tiền chư quân, tức Tổng chỉ huy quân đội cả nước. Cùng với vua Trần Thái Tông, ông đã dày công xây dựng nền quốc phòng vững mạnh, chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc kháng chiến trường kỳ bảo vệ đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai (1257-1258), Trần Quốc Toản đã lãnh đạo quân dân Đại Việt giành chiến thắng quyết định tại trận Đà Mạc, đập tan tham vọng xâm lược của đế quốc Mông Cổ, giữ vững nền độc lập non sông.
Không chỉ dừng lại ở đó, Trần Quốc Toản tiếp tục gánh vác trọng trách bảo vệ biên cương phía Bắc. Năm 1259, ông lại lập công lớn khi đánh tan cuộc tấn công của quân Nguyên do tướng A Lý Hải chỉ huy. Chiến thắng này đã khiến quân thù khiếp sợ, không dám xâm phạm bờ cõi Đại Việt trong suốt những năm còn lại của triều đại Trần Thái Tông. Ghi nhận công lao to lớn của ông, năm 1258, vua Trần Thái Tông đã sắc phong Trần Quốc Toản chức Điện tiền hành khiển tướng quốc, tước Điện trung hành nội hành khiển thượng tướng quân, tước hiệu Thái úy – chức vị cao quý nhất trong triều đình bấy giờ.
Sau khi Trần Thái Tông băng hà (1278), Trần Quốc Toản tiếp tục cống hiến dưới triều vua Trần Nhân Tông, đảm nhiệm trọng trách trấn giữ biên giới phía Bắc. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ ba (1285), ông đã chỉ huy quân đội Đại Việt đánh bại quân xâm lược trong các trận chiến quan trọng như Đà Mạc, Tây Kết, buộc chúng phải rút lui hoàn toàn khỏi lãnh thổ Đại Việt.
Tuy nhiên, sau những chiến công lẫy lừng, sức khỏe của Trần Quốc Toản suy giảm. Ông qua đời năm 1285, khi đang giữ chức Điện tiền hành khiển tướng quốc, tước Điện trung hành nội hành khiển thượng tướng quân, hưởng thọ khoảng 70 tuổi. Vua Trần Nhân Tông đã truy phong ông làm Thái sư, thụy hiệu là Vũ Công. Trần Quốc Toản được lịch sử ghi nhận là một trong những danh tướng tài ba, kiệt xuất nhất của triều Trần, người có công lao bất diệt trong sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc.
Tác phẩm “Trần Quốc Toản” của Lưu Sơn Minh không chỉ là một cuốn sách lịch sử đơn thuần, mà còn là bức chân dung sống động về một vị tướng tài đức vẹn toàn, trung thành với Tổ quốc. Cuốn sách giúp người đọc hiểu rõ hơn về những cống hiến vĩ đại của Trần Quốc Toản đối với dân tộc, đồng thời khơi dậy niềm tự hào về truyền thống đấu tranh bất khuất của cha ông. Đây là một tác phẩm có giá trị lịch sử to lớn, góp phần tôn vinh những anh hùng dân tộc, xứng đáng được bạn đọc đón nhận.
