Paris đầu thế kỷ 20, một thời đại giao thoa giữa những biến động lịch sử lớn lao và những khoảnh khắc đời thường giản dị. Giữa bối cảnh ấy, “Triển Lãm Thuộc Địa” của Erik Orsenna mở ra câu chuyện về Louis, một người đàn ông Paris điển hình với những trăn trở nội tâm sâu sắc. Ban đầu, Louis miễn cưỡng nhận trách nhiệm kế thừa công việc tham biện thuộc địa theo nguyện vọng của mẹ. Vùng đất xa xôi, từng là miền đất hứa, nay lại hiện lên đầy ám ảnh, khiến anh chùn bước và cuối cùng giao phó sứ mệnh này cho con trai Gabriel, như một cách hoàn thành ước mơ dang dở của bà nội.
Cuốn tiểu thuyết không chỉ khắc họa bức tranh xã hội Pháp thời kỳ thuộc địa mà còn len lỏi vào những góc khuất tâm hồn nhân vật. Câu chuyện đan xen giữa những suy tư của Louis về cuộc sống, tình yêu và trách nhiệm, cùng với niềm đam mê cháy bỏng của một kỹ sư dành cho cây cao su, cao su và lốp xe – một biểu tượng của sự phát triển công nghiệp thời bấy giờ.
Tác giả Erik Orsenna, tên thật là Erik Arnoult, là một chính trị gia và tiểu thuyết gia người Pháp nổi tiếng với nhiều tác phẩm đa dạng. Từ “Loyola’s blues” (1973) đến “Voyage au pays du coton” (2006), ông đã khẳng định tài năng văn chương qua nhiều thể loại, từ tiểu thuyết đến phi hư cấu.
“Triển Lãm Thuộc Địa” còn đặc biệt hơn khi được kể qua lăng kính của đứa con Louis, người chứng kiến những biến cố cuộc đời cha mình ngay từ khoảnh khắc chào đời trong một cửa hàng sách cũ. Cửa hàng sách ấy, nơi tình yêu của cha mẹ anh chớm nở giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, cũng là nơi anh bắt đầu cuộc sống của mình. Giữa không gian ngập tràn sách vở, Louis, người cha, luôn hiện diện bên cạnh con, chia sẻ những câu chuyện và suy tư dù trong hoàn cảnh ngổn ngang.
Khoảnh khắc Louis chào đời tại bệnh viện trở thành minh chứng cho tình yêu thương vô bờ bến của người cha. Bất chấp sự ngăn cản của các y tá, Louis vẫn kiên trì ở bên con, thì thầm những lời yêu thương, tạo nên một khung cảnh ấm áp giữa không khí tất bật của phòng sinh. Sự kiên định của anh, cùng với sự tận tâm của đội ngũ y tế, đã vẽ nên một bức tranh xúc động về tình phụ tử thiêng liêng.
Tình yêu sách của Louis lớn đến nỗi anh quyết định dời cửa hàng sách đến ngay bệnh viện, biến hành lang xanh nhạt của phòng sinh thành nơi giao lưu của những tâm hồn yêu sách. Từ những người mua sách sành sỏi đến các giáo sư uyên bác, từ những người lính lạc đường đến các cặp vợ chồng trẻ, tất cả đều tìm thấy sự đồng điệu và tri thức trong không gian đặc biệt này. “Triển Lãm Thuộc Địa” không chỉ là câu chuyện về lịch sử, về thuộc địa, mà còn là câu chuyện về tình yêu, về gia đình và về niềm đam mê bất tận với sách vở.
