“Triết Lý Cái Đình” của Kim Định không chỉ đơn thuần là một cuốn sách, mà là một hành trình khám phá sâu sắc về linh hồn văn hóa Việt. Tác phẩm giá trị này đưa người đọc đến với cái đình làng, một biểu tượng quen thuộc nhưng ẩn chứa vô vàn tầng ý nghĩa nhân văn. Kim Định đã tỉ mỉ phân tích và giải mã cái đình dưới nhiều góc độ, từ đời sống tinh thần, kiến trúc, chính trị – xã hội cho đến nghệ thuật truyền thống, vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về vai trò trung tâm của cái đình trong cộng đồng Việt Nam.
Cái đình hiện lên như một không gian linh thiêng, nơi kết nối quá khứ và hiện tại, lưu giữ và truyền dạy những giá trị văn hóa quý báu. Đó là nơi cộng đồng tụ họp, giao lưu, chia sẻ buồn vui, nơi người già truyền dạy kinh nghiệm sống, đạo đức cho thế hệ trẻ. Cái đình cũng là nơi diễn ra các lễ hội truyền thống, nghi lễ tín ngưỡng, củng cố tinh thần đoàn kết và bản sắc văn hóa đặc trưng của làng xã.
Không chỉ là nơi hội tụ tinh thần, cái đình còn là một tuyệt tác kiến trúc, phản ánh sâu sắc triết lý sống và quan niệm thẩm mỹ của người Việt. Mái đình cong vút, lợp ngói âm dương tượng trưng cho sự hài hòa giữa trời và đất. Cột đá vững chãi thể hiện sức mạnh và sự trường tồn. Những họa tiết rồng phượng, hoa lá tinh xảo trên xà nhà, kèo, đao… lại là biểu tượng cho sự giao hòa, gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên. Kiến trúc cái đình chính là sự kết tinh tài hoa và tư duy của người Việt.
Tác giả Kim Định cũng khéo léo làm nổi bật vai trò của cái đình trong việc duy trì trật tự và ổn định xã hội. Cái đình là nơi giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp trong cộng đồng, là nơi bàn bạc công việc chung dưới sự chủ trì của các bậc cao niên giàu kinh nghiệm. Nhờ đó, cái đình góp phần quan trọng trong việc xây dựng một cộng đồng vững mạnh, đoàn kết.
Hơn thế nữa, cái đình còn là cái nôi nuôi dưỡng và bảo tồn các loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc như hát chèo, hát bội, đờn ca tài tử… Những làn điệu, giai điệu truyền cảm vang lên từ cái đình không chỉ mang giá trị giải trí mà còn góp phần gìn giữ và lan tỏa những tinh hoa văn hóa dân tộc.
“Triết Lý Cái Đình” của Kim Định là một tác phẩm đáng đọc, không chỉ bởi giá trị học thuật mà còn bởi ý nghĩa thiết thực trong việc giáo dục truyền thống, khơi gợi lòng tự hào dân tộc. Cuốn sách giúp chúng ta hiểu hơn về cội nguồn văn hóa, về những giá trị tinh thần cao đẹp đã hun đúc nên bản sắc riêng của người Việt. Đọc “Triết Lý Cái Đình” là trở về với những giá trị cốt lõi, là hành trình tìm về bản sắc văn hóa dân tộc.
