“Truyện Ngắn Nhất Linh – Nhất Linh” tập hợp những truyện ngắn tiêu biểu của nhà văn Nhất Linh, một cây bút xuất sắc của văn đàn Việt Nam thế kỷ XX. Sự nghiệp văn chương của ông trải qua nhiều giai đoạn, nhưng giai đoạn từ 1932 đến 1945 được xem là thời kỳ sáng tác sung sức và có ảnh hưởng nhất. Đây cũng là thời kỳ gắn liền với Tự lực văn đoàn, một phong trào văn học quan trọng do chính Nhất Linh sáng lập và lãnh đạo.
Tự lực văn đoàn, với các cơ quan ngôn luận là báo Phong Hóa, Ngày Nay và Nhà xuất bản Đời Nay, đã quy tụ nhiều cây bút tài năng, tâm huyết với con đường hiện đại hóa văn học Việt Nam. Từ những trang viết trên Phong Hóa sau năm 1934, tác phẩm của Khái Hưng, Nhất Linh, Thạch Lam, Thế Lữ, Thanh Tịnh, Bùi Hiển cùng thơ Tú Mỡ đã thổi một làn gió mới, nhẹ nhàng mà đầy sức sống của thế hệ trẻ khao khát đổi mới xã hội và văn hóa. Không chỉ văn học, Nhà xuất bản Đời Nay còn là nơi ươm mầm, khích lệ các tài năng trẻ ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác như hội họa, âm nhạc và kiến trúc. Tự lực văn đoàn, dù chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh toàn cảnh văn nghệ sôi động giai đoạn 1932-1945, đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn học hiện đại Việt Nam, và công lao của Nhất Linh trong việc thúc đẩy phong trào này là không thể phủ nhận.
Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Nhất Linh đã thử sức với nhiều thể loại, nhưng truyện ngắn và tiểu thuyết vẫn là nơi ông thể hiện rõ nhất tài năng của mình. Ông được đánh giá là một trong những nhà cách tân tiểu thuyết quan trọng của văn học Việt Nam. Văn phong Nhất Linh là sự kết hợp hài hòa giữa chất lãng mạn, tinh tế của văn học phương Tây và nét mộc mạc, sâu lắng đậm chất phương Đông. Điều này thể hiện rõ nét qua các tác phẩm như “Nho phong”, “Đoạn tuyệt”, “Bướm trắng”,… Trong đó, ông đề cao tinh thần phản kháng, phá bỏ những ràng buộc của xã hội cũ, hướng đến một cuộc sống mới tự do, tiến bộ và giàu tính nhân văn. Tác phẩm của ông đã chạm đến trái tim độc giả, nhiều người không chỉ hâm mộ mà còn lấy cảm hứng từ những nhân vật như Loan, Nhung để hành động, thay đổi cuộc đời mình. Bản thân Nhất Linh từng chia sẻ, trong số những đứa con tinh thần của mình, ông đặc biệt yêu thích “Bướm trắng” – tác phẩm ông cho là đã chạm đến những tầng sâu nhất trong tâm hồn con người, được xây dựng dựa trên tâm trạng và ý thức hiện thực của cả nhân vật lẫn độc giả. Ông cũng thành công trong việc sáng tác cả truyện tâm lý và truyện luận đề, tiêu biểu như “Đoạn tuyệt” và “Lạnh lùng” đã gây tiếng vang lớn đương thời. Thông qua những tác phẩm này, Nhất Linh thẳng thắn phê phán những hủ tục, lạc hậu, cổ vũ cho một cuộc sống mới mẻ, tiến bộ và hạnh phúc hơn.
Nhất Linh, một nhà văn tài hoa mà cũng đầy bí ẩn. Tác phẩm của ông như những cánh bướm trắng bay lượn trong không gian và thời gian của nghệ thuật. Đọc Nhất Linh, ta như lạc vào miền quê yên ả, đắm mình trong khung cảnh thiên nhiên thanh bình với bầu trời trong xanh, khu vườn ngập nắng, hay màu vàng hoa chuối tây nở rộ bên góc giậu, bóng cây lưa thưa in trên tà áo trắng của Loan trên đường Hà Nội… Tác phẩm của ông không chỉ là những câu chuyện về tình yêu, lòng chung thủy đôi lứa mà còn là sự thủy chung với chính mình. Giữa dòng chảy của thời gian, những giá trị nhân văn mà Nhất Linh gửi gắm vẫn còn vẹn nguyên ý nghĩa, nhắc nhở chúng ta về những điều cốt lõi trong bản chất con người. Tuy không phải tất cả các tác phẩm của ông đều đạt đến đỉnh cao nghệ thuật, nhưng những trang viết sau năm 1945 vẫn chứa đựng những giá trị sâu sắc, giúp ta hiểu hơn về một nhà văn tiêu biểu của thế kỷ XX. “Truyện Ngắn Nhất Linh” là cánh cửa mở ra thế giới văn chương phong phú của ông, mời gọi bạn đọc khám phá và trải nghiệm.
