Phật giáo, một tôn giáo lớn của thế giới, đã tìm thấy mảnh đất màu mỡ để phát triển tại Trung Hoa, trải qua hành trình dài từ những ngày đầu tiên cho đến thời kỳ hoàng kim dưới triều đại nhà Đường. Hành trình đầy thăng trầm ấy được tái hiện sống động qua cuốn sách “Truyền Thuyết Cao Tăng Trung Hoa” của nhà sử học Thái Tiễn, người đã dành cả cuộc đời để nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử Phật giáo Trung Quốc.
Từ thế kỷ thứ nhất trước Công Nguyên, theo con đường tơ lụa huyền thoại, các nhà sư Ấn Độ đã mang theo kinh sách và giáo lý Phật giáo đến Trung Hoa. Hạt giống Phật pháp bắt đầu nảy mầm và dần dần bén rễ, lan tỏa rộng khắp, đặc biệt là ở vùng Trung Nguyên và miền Bắc. Sự phát triển này được tiếp sức mạnh mẽ bởi sự coi trọng và bảo hộ của triều đại nhà Hán, đánh dấu bằng việc xây dựng nhiều ngôi chùa lớn. Mặc dù gặp phải thời kỳ suy thoái ngắn ngủi trong giai đoạn Tam Quốc loạn lạc, Phật giáo nhanh chóng phục hồi và phát triển mạnh mẽ hơn vào thời nhà Tấn, với sự xuất hiện của nhiều cao tăng lỗi lạc như Đạo Sĩ và Huệ Quang.
Thời kỳ Nam Bắc triều chứng kiến sự hưng thịnh của Phật giáo dưới sự sùng kính của các hoàng đế nhà Bắc Ngụy. Những ngôi chùa nguy nga như Bảo Sái tự, Pháp Hoa tự mọc lên, trở thành trung tâm tu học và truyền bá Phật pháp. Các cao tăng như Đạo Sĩ và Huệ Quang tiếp tục cống hiến cho Phật học, đặc biệt là công trình biên soạn “Đại Tập kinh” của Đạo Sĩ, góp phần giải thích rõ nghĩa các kinh Phật, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của Phật học Trung Hoa.
Đỉnh cao của Phật giáo Trung Quốc được ghi nhận dưới triều đại nhà Đường, khi Phật giáo trở thành quốc giáo. Sự tôn sùng Phật pháp của các hoàng đế Đường Thái Tông, Đường Cao Tông cùng việc xây dựng những ngôi chùa tráng lệ như Bách Hóa tự, Pháp Hoa tự đã tạo nên một thời kỳ hoàng kim chưa từng có. Những tên tuổi lừng lẫy như Đại Sĩ, Kim Cương và đặc biệt là Huyền Trang, người đã hành hương sang Ấn Độ thỉnh kinh và dịch thuật nhiều kinh điển quan trọng, đã đóng góp to lớn cho kho tàng Phật học Trung Hoa.
“Truyền Thuyết Cao Tăng Trung Hoa” không chỉ đơn thuần kể lại lịch sử phát triển của Phật giáo, mà còn khắc họa chân dung những cao tăng lỗi lạc, những người đã dành cả cuộc đời để nghiên cứu, truyền bá và phát triển Phật pháp. Cuốn sách là một nguồn tư liệu quý giá, giúp độc giả hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của Phật giáo tại Trung Quốc qua các triều đại, cũng như ảnh hưởng sâu rộng của tư tưởng Phật giáo đến đời sống tinh thần của người dân Trung Hoa. Tác giả Thái Tiễn, với kiến thức uyên bác và lối viết lôi cuốn, đã tái hiện một cách sinh động bức tranh toàn cảnh về Phật giáo Trung Quốc, từ những bước chân đầu tiên cho đến thời kỳ đỉnh cao, mời gọi bạn đọc khám phá hành trình đầy cảm hứng này.
