“Từ Chánh Niệm Đến Giác Ngộ” của Ajahn Brahm, một tác phẩm thấm đẫm tâm huyết và kinh nghiệm thực tiễn của tác giả trên con đường tu tập Phật pháp, được trình bày bằng ngôn ngữ giản dị mà sâu sắc. Cuốn sách dẫn dắt người đọc khám phá chánh niệm – cốt lõi của phương pháp tu tập Phật giáo – như một sự chú tâm tỉnh thức vào hiện tại, không phán xét, giúp ta thoát khỏi những vướng bận của quá khứ và lo âu về tương lai, để thật sự sống trong từng khoảnh khắc. Chánh niệm chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa nhận biết bản chất vô thường và vô ngã, từ đó dẫn đến sự giác ngộ.
Hành trình thực hành chánh niệm được Ajahn Brahm hướng dẫn tỉ mỉ qua nhiều phương pháp cụ thể, từ chánh niệm về hơi thở, thân thể, cảm xúc, tâm trạng, đến các giác quan và đối tượng bên ngoài như âm thanh, hình ảnh. Tác giả đặc biệt nhấn mạnh đến chánh niệm về cảm giác thân xác như nền tảng cho mọi phương pháp tu tập khác, bởi sự hiện hữu rõ ràng và dễ dàng nhận biết của chúng. Thông qua việc quan sát cơ thể, ta dần thấu hiểu tính chất vô thường và không bền vững của nó, từ đó giảm bớt sự lệ thuộc vào ngoại cảnh, tìm về sự an lạc bên trong.
Trên con đường tu tập, Ajahn Brahm khuyên nhủ người đọc hãy tập trung vào quá trình thực hành, đừng quá vướng bận vào kết quả. Bởi lẽ, kết quả sẽ tự nhiên đến khi ta thực hành đúng phương pháp và kiên trì theo thời gian. Ông cũng khuyến khích người tu duy trì sự an nhiên, vui vẻ và hài hước trong quá trình luyện tập, tránh sự căng thẳng và tự phán xét bản thân.
Cuốn sách cũng thẳng thắn đề cập đến những khó khăn thường gặp trong quá trình tu tập, như sự xao lãng, thiếu tập trung, tâm trí bồn chồn, hay ngủ gật. Tuy nhiên, thay vì xem đó là trở ngại, Ajahn Brahm hướng dẫn người đọc kiên nhẫn quan sát và chấp nhận sự xao lãng như một phần tự nhiên của quá trình. Điều quan trọng là duy trì thái độ tỉnh thức và nhẹ nhàng đưa tâm trí trở lại với đối tượng chánh niệm mỗi khi nó lang thang.
Những thay đổi tích cực về tâm lý và nhận thức sẽ dần xuất hiện khi ta kiên trì thực hành chánh niệm. Đó là sự bình an, tĩnh lặng, hỷ lạc nội tâm, cùng sự thấu hiểu sâu sắc hơn về bản thân và thế giới xung quanh. Đặc biệt, qua tu tập, ta dần nhận ra bản chất vô thường, vô ngã của vạn vật, giải phóng khỏi ảo tưởng về cái “tôi”, “của tôi”, tiến gần hơn đến sự giác ngộ.
Tuy giác ngộ là mục đích tối hậu của con đường tu tập Phật pháp, Ajahn Brahm nhắc nhở chúng ta không nên quá执着 vào việc đạt được nó. Điều quan trọng hơn cả là sự thực hành hàng ngày, trau dồi nhân cách, nuôi dưỡng hạnh phúc nội tâm và mang lại lợi ích cho tha nhân. Giác ngộ, xét cho cùng, chỉ là một phần thưởng nhỏ trên hành trình tu tập lâu dài và đầy ý nghĩa này. “Từ Chánh Niệm Đến Giác Ngộ” của Ajahn Brahm, bản dịch của Nguyễn Nhật Trần Như Mai, là một cuốn sách đáng đọc cho những ai đang tìm kiếm sự an lạc và giác ngộ đích thực.
