“Từ Điển Nhân Danh, Địa Danh Và Tác Phẩm Văn Học Nghệ Thuật Trung Quốc Tập 1” của tác giả Hoàng Xuân Chỉnh là một công trình nghiên cứu đồ sộ và đầy tâm huyết, cung cấp cho độc giả một kho tàng kiến thức phong phú về văn hóa, lịch sử, địa lý và ngôn ngữ Trung Quốc. So với phiên bản trước, ấn bản này được bổ sung đáng kể lượng tư liệu mới, bao gồm nhiều từ Hán – Việt hiếm gặp, cùng các nhân vật và danh từ đương đại, phản ánh sự phát triển không ngừng của xã hội Trung Quốc. Đặc biệt, từ điển còn cập nhật danh sách phiên âm bình dân, các triều đại từ thượng cổ đến hiện đại, danh sách quốc gia và thủ đô trên thế giới theo chữ Hán, danh sách một số danh nhân thế giới, và các văn học gia đương thời như Vương Lực Hùng, Trương Khiết, Vương An Ức và Tô Hiểu Khang, mang đến cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về Trung Quốc trong dòng chảy lịch sử.
Điểm nhấn độc đáo của từ điển chính là sự kết hợp giữa thông tin lịch sử, địa lý với những áng thơ văn đặc sắc. Mỗi nhân vật tiêu biểu như Tào Tháo, Tây Thi, Hạng Vũ, Tần Thủy Hoàng, Đặng Tiểu Bình đều được gắn liền với các bài thơ của thi sĩ Thái Cuồng, tạo nên sự giao thoa thú vị giữa kiến thức và nghệ thuật. Với độ dày 2000 trang, bộ từ điển hai tập bìa cứng này được trình bày đẹp mắt, chuyên nghiệp, chữ Việt và chữ Hán rõ ràng, sắc nét, bố cục khoa học, dễ tra cứu. Tác giả Hoàng Xuân Chỉnh, hiện đang sinh sống tại Houston, Texas, Hoa Kỳ, đã dành nhiều công sức để tạo nên một công cụ học thuật vô cùng giá trị, gần như độc nhất vô nhị cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Kể từ khi xuất bản lần đầu năm 2000 và phiên bản thứ hai vào tháng 4/2006, từ điển đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ các nhà phê bình uyên bác như tiến sĩ Nguyễn Xuân Vinh (nghệ sĩ Toàn Phong), giáo sư Đàm Trung Pháp, ông Nguyễn Gia Bảo, bác sĩ Nguyễn Văn Thọ, giáo sư Tiển Sùng Kỳ… Họ đều đánh giá cao giá trị học thuật và chất lượng công phu của tác giả. “Từ Điển Nhân Danh, Địa Danh & Tác Phẩm Văn Học Nghệ Thuật Trung Quốc” không chỉ đơn thuần là một cuốn từ điển thông thường, mà còn là cầu nối đa chiều giữa văn hóa, lịch sử, địa lý và ngôn ngữ. Độc giả có thể tìm thấy hàng ngàn tư liệu về con người, đất nước và các sự kiện trọng đại trong lịch sử Trung Quốc từ xưa đến nay. Về mặt ngôn ngữ, đây là một từ điển Anh – Pin Yin – Hán – Việt và ngược lại, Việt – Pin Yin – Hán – Anh, hỗ trợ đắc lực cho việc học tập và nghiên cứu.
Từ điển cũng giúp giải mã những tên người và địa danh Trung Quốc đã được “Tây hóa”, giúp người đọc dễ dàng tìm ra tương đương tiếng Việt. Ví dụ, Fa Xien chính là nhà sư Pháp Hiển, còn “The Big Wild Goose Pagoda” chính là Đại Nhạn Tháp. Việc tìm hiểu nguồn gốc và tiểu sử của các tên gọi này không chỉ thú vị mà còn giúp chúng ta hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử Trung Hoa. Quá trình chuyển đổi ngôn ngữ không chỉ đơn thuần là dịch thuật mà còn là hành trình khám phá và kết nối văn hóa. Việc nắm bắt được tên gốc và bản dịch tiếng Việt giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về thế giới xung quanh.
Cuốn sách được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái Pin Yin, tuy nhiên, độc giả vẫn có thể dễ dàng tra cứu địa danh hoặc nhân vật bằng tiếng Việt thông qua bảng so sánh Việt – Pin Yin ở cuối sách. Nội dung từ điển bao quát hàng ngàn danh từ riêng của Trung Quốc, từ những nhân vật lịch sử lừng lẫy như Lưu Bang, Hạng Vũ, đến những nhân vật “thường dân” như Hầu Doanh, Giới Tử Thôi. Bên cạnh đó, từ điển còn giới thiệu các địa danh nổi tiếng như Cam Túc, Quảng Đông, cũng như những vùng đất ít người biết đến như Đôn Hoàng, Liêu Ninh, cùng thông tin chi tiết về những địa điểm đặc biệt như Nhạc Lộc Thư Viện, Di Hòa Viên. Không chỉ dừng lại ở đó, từ điển còn đề cập đến các sự kiện lịch sử quan trọng, các tác phẩm văn học kinh điển, cũng như giới thiệu về các chức quan và cụm từ đặc biệt trong văn hóa Trung Quốc, tất cả đều được giải thích rõ ràng, dễ hiểu. “Từ Điển Nhân Danh, Địa Danh Và Tác Phẩm Văn Học Nghệ Thuật Trung Quốc Tập 1” thực sự là một nguồn tài liệu vô giá cho bất kỳ ai yêu mến và muốn tìm hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử Trung Hoa.
