Từ điển Thành Ngữ – Tục Ngữ Việt Nam của tác giả Vũ Dung, Vũ Thúy Anh và Vũ Quang Hào là một công trình nghiên cứu công phu về di sản văn hóa dân gian Việt Nam, đặc biệt tập trung vào kho tàng thành ngữ và tục ngữ. Cuốn sách được xây dựng dựa trên quá trình sưu tập, nghiên cứu tỉ mỉ, không chỉ bao gồm thành ngữ, tục ngữ thuần Việt mà còn bổ sung những câu từ các ngôn ngữ dân tộc anh em như Tày, Nùng, Thái, Mường, H’mông… đã được dịch sang tiếng Việt, cùng một số lượng hạn chế thành ngữ Hán – Việt phổ biến trong văn học. Tuy nhiên, những câu theo cấu trúc 6/8 thường được lược bỏ, ngoại trừ một số câu liên quan đến kinh nghiệm sản xuất hoặc dự báo thời tiết.
Việc giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng của thành ngữ, tục ngữ luôn là một thách thức, đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng dựa trên nhiều tiêu chí. Tác giả đã áp dụng phương pháp tiếp cận linh hoạt, sử dụng thuật ngữ “nghĩa đen” và “nghĩa bóng” để diễn giải, đồng thời sử dụng dấu chấm phẩy để phân tách các lớp nghĩa khác nhau khi cần thiết. Các phần giải thích khó hiểu được bổ sung thêm thông tin trong ngoặc đơn nhằm làm rõ nghĩa.
Một điểm đáng chú ý của cuốn từ điển này là cách tiếp cận đa chiều, thừa nhận sự tồn tại của nhiều cách hiểu khác nhau cho cùng một thành ngữ, tục ngữ. Bên cạnh việc liên kết với thực tiễn, truyền thống văn hóa và tín ngưỡng dân tộc, tác giả cũng đề cập đến những cách hiểu khác nhau hiện có. Trong một số trường hợp, từ điển sẽ trình bày song song hai hoặc ba cách hiểu, phân tách bằng dấu chấm phẩy. Trong những trường hợp khác, tác giả sẽ lựa chọn một cách hiểu dựa trên quan điểm và tư liệu nghiên cứu của mình, đồng thời thừa nhận sự tồn tại của các cách hiểu khác.
Đối với những câu mang tính kinh nghiệm dân gian về sản xuất, dự báo thời tiết, ẩm thực, lễ cưới…, cuốn sách giữ nguyên cách giải thích truyền thống trong dân gian. Mặc dù những kiến thức này có thể chỉ đúng trong một cộng đồng nhất định, trong một số hoàn cảnh cụ thể, hoặc không còn phù hợp với thời đại hay kiến thức khoa học hiện đại, việc giữ nguyên cách giải thích truyền thống giúp bảo tồn giá trị văn hóa dân gian nguyên bản. Từ điển Thành Ngữ – Tục Ngữ Việt Nam hứa hẹn là một nguồn tài liệu tham khảo quý giá, giúp bạn đọc khám phá thế giới phong phú và đa dạng của ngôn ngữ và văn hóa dân gian Việt Nam.
