Tuyển tập Khái Hưng – Nhất Linh là tập hợp những tác phẩm tinh túy của hai cây bút nổi tiếng thuộc Tự Lực văn đoàn, bao gồm 16 truyện ngắn và tiểu thuyết được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1925 đến 1945. Tuyển tập này như một bức tranh sống động về xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20, phản ánh những biến động, những mâu thuẫn và cả những khát khao đổi thay của con người trong thời kỳ giao thời.
Với lối văn xuôi trữ tình, tinh tế và giàu cảm xúc, Nhất Linh và Khái Hưng đã xây dựng nên những nhân vật đầy sức sống, khắc họa rõ nét những bi kịch của con người trong xã hội cũ. Tác phẩm thấm đẫm tinh thần nhân văn, lay động lòng người đọc bằng những câu chuyện đời thường nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc.
Điểm nổi bật của tuyển tập nằm ở ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng vẫn không kém phần gợi cảm. Mỗi câu chữ đều được trau chuốt, mang đến cho người đọc những trải nghiệm văn học đầy thi vị. Tuyển tập Khái Hưng – Nhất Linh không chỉ có giá trị văn học cao mà còn mang đậm dấu ấn xã hội, góp phần quan trọng vào sự phát triển của văn học Việt Nam hiện đại.
Qua lăng kính sắc bén của các nhà phê bình, linh hồn tác giả cùng mối quan hệ đầy cảm xúc của các nhân vật được thể hiện rõ nét, khẳng định tầm ảnh hưởng sâu rộng của văn chương Việt Nam. Từ những ý tưởng ban đầu tưởng chừng không thành công, Nhất Linh và Khái Hưng, hai cây bút tiêu biểu của Tự Lực văn đoàn, đã chinh phục độc giả bằng tài năng và lòng yêu nghề, tạo nên những tác phẩm tuyệt vời như “Tháng Ngày Qua” và “Hồn Bướm Mơ Tiên”. Đọc tuyển tập này, ta được trải nghiệm những thăng trầm của nền văn học Việt Nam thời kỳ đầy hứng khởi và sáng tạo.
Tuyển tập cũng bao gồm những tác phẩm tiêu biểu khác của Nhất Linh, ví dụ như “Đoạn Tuyệt”, một tác phẩm mang đậm dấu ấn thời đại, phản ánh chân thực bức tranh xã hội đầy biến động những năm 60, 70 với những vấn đề đen tối, tiêu cực và sự phản bội. “Lạnh Lùng”, một câu chuyện tình bi thảm, lại là tiếng nói tố cáo những góc khuất của xã hội qua số phận bi thương của nhân vật chính. “Đôi Bạn” (1937), một tiểu thuyết lãng mạn và sâu lắng, kể về những thanh niên dũng cảm bước ra khỏi khuôn khổ gia đình truyền thống để tìm kiếm giá trị mới. “Hai Buổi Chiều Vàng”, một câu chuyện tình ngắn ngủi nhưng đầy cảm xúc, lay động lòng người đọc bằng những giọt nước mắt và nỗi đau. “Thế Rồi Một Buổi Chiều” (1937) lại mang đến một kết thúc có hậu khác biệt, kể về tình yêu giữa một người lính cách mạng và một ni sư.
Đặc biệt, tuyển tập này còn hé lộ một phương thức sáng tác độc đáo: sự hợp tác giữa Nhất Linh và Khái Hưng. Theo lời kể của ông Nguyễn Vỹ, Nhất Linh thường gửi bản thảo cho Khái Hưng sửa chữa, và tùy theo mức độ chỉnh sửa mà tác phẩm mang tên riêng Nhất Linh hoặc tên chung Khái Hưng – Nhất Linh.
Sau khi rời bỏ chính trường, Nhất Linh trở lại với văn chương và cho ra đời tuyển tập truyện ngắn “Thương Chồng” tại Hồng Kông, sau này một số truyện được đưa vào tác phẩm “Xóm Cầu Mới”, miêu tả cuộc sống của những gia đình nơi quê hương ông.
Cuối cùng, không thể không nhắc đến “Giòng Sông Thanh Thủy” (1960-1961), một trường thiên tiểu thuyết nổi tiếng của Nhất Linh, lấy bối cảnh giai đoạn đầu cuộc chiến tranh Quốc-Cộng. Tác phẩm được chia thành ba phần: “Ba Người Bộ Hành”, “Chi bộ Hai Người” và “Vọng Quốc”, mỗi phần đều mang đậm tính bi kịch và có thể đứng độc lập như một câu chuyện nhỏ, nhưng khi kết hợp lại tạo thành một bức tranh toàn cảnh đầy ám ảnh về thời cuộc. Đây thực sự là một tác phẩm đỉnh cao của Nhất Linh, một tiểu thuyết bất hủ của văn chương Việt Nam, xứng đáng được đọc và trải nghiệm.
