Tuyển tập Truyện ngắn Alberto Moravia mang đến cho độc giả những thước phim chân thực về xã hội và nội tâm con người qua ngòi bút sắc sảo của nhà văn Ý Alberto Moravia (tên thật là Alberto Pincherle, 1907-1990). Sinh ra tại Rome, tuổi thơ của Moravia gắn liền với bệnh tật, nhưng chính trong khoảng thời gian này, ông đã tự học và trau dồi kiến thức, đặt nền móng cho sự nghiệp văn chương lừng lẫy sau này. Từ tiểu thuyết đầu tay “Những kẻ thờ ơ” (1929) cho đến tác phẩm cuối cùng “Người đàn ông nhìn”, Moravia đã không ngừng sáng tác và khẳng định vị thế của mình trong nền văn học Italia và thế giới.
Mỗi trang viết của Moravia đều là một lời mời gọi suy tư, khám phá những góc khuất tâm hồn con người. Các nhân vật của ông, thường thất bại trong tình yêu và tìm đến tình dục như một lối thoát, được khắc họa với sự thấu hiểu sâu sắc về tâm lý, đặc biệt là tâm lý phụ nữ. Điều này được thể hiện rõ nét qua “Cô gái thành Rome”, một trong những tác phẩm tiêu biểu của tuyển tập. Câu chuyện xoay quanh cuộc đời Adriana, một cô gái điếm, được Moravia tái hiện với tất cả sự trần trụi và chân thực. Qua từng dòng văn, ta thấy được tài năng của ông trong việc lột tả những biến đổi tâm lý phức tạp của nhân vật, những giằng xé nội tâm giữa thiện và ác, giữa trong sáng và tội lỗi.
Cuộc đời Adriana, như một lát cắt của xã hội, phơi bày những góc tối của lòng người, nơi ranh giới giữa thiện ác mong manh đến mức con người ta vô thức bước qua mà không hay biết. Mãi dâm, một vết nhơ của xã hội loài người, đã biến dạng mọi tình cảm, đẩy con người vào vòng xoáy của sự tha hóa. Chính sự tò mò về thế giới bí ẩn này đã thôi thúc chàng sinh viên Giacomo tìm đến Adriana, đặt ra câu hỏi về nỗi đau, về cảm xúc của những cô gái trong nghề.
Khác với Vũ Trọng Phụng trong “Làm Đĩ” tiếp cận vấn đề mại dâm dưới góc nhìn xã hội học, Moravia tập trung khai thác chiều sâu tâm lý nhân vật. Trong một xã hội đạo đức suy đồi, đâu là giá trị chân chính của con người? Tình người, lòng trắc ẩn liệu còn tồn tại? Câu trả lời nằm sâu trong từng số phận, từng mảnh đời mà Moravia khắc họa. Người mẹ của Adriana, vì yêu thương con, muốn con thoát khỏi cảnh nghèo khổ, đã đẩy con vào con đường tăm tối. Bà đau khổ, dằn vặt nhưng bất lực trước hiện thực, chấp nhận biến sắc đẹp của con gái thành món hàng trao đổi. Gianni Troncarelli, kẻ đã khiến Adriana sa ngã, là hiện thân của sự giả dối, đê tiện. Hắn ta là kẻ bán mình đích thực, luôn che giấu bản chất xấu xa dưới lớp vỏ bọc hoàn hảo. Gisella, người bạn của Adriana, lại là kẻ xúi giục, đẩy cô vào vực sâu của tội lỗi. Sự ghen ghét, đố kỵ đã biến cô ta thành kẻ ác độc, không muốn ai hạnh phúc hơn mình.
Giữa những mảng tối của xã hội, Adriana hiện lên với vẻ đẹp trong sáng, ngây thơ và đầy lòng trắc ẩn. Cô dễ dàng rơi nước mắt trước những lời nói thô bạo, cảm nhận sâu sắc nỗi cô đơn của tuổi trẻ. Tâm hồn cô luôn tràn ngập tình yêu thương, biết ơn và sự quảng đại, ngay cả khi phải chịu đựng nỗi đau do người khác gây ra. Nhưng chính sự ngây thơ, yếu đuối ấy đã khiến Adriana trở thành nạn nhân của xã hội tàn nhẫn. Cô thất bại không phải vì thiếu đức hạnh, mà vì xã hội chưa sẵn sàng để đức hạnh chiến thắng. Số phận Adriana gợi nhớ đến nàng Kiều trong văn học Việt Nam, khiến người đọc không khỏi xót xa, day dứt. Tuyển tập Truyện ngắn Alberto Moravia, với “Cô gái thành Rome” và nhiều tác phẩm khác, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn đọc những trải nghiệm văn chương sâu sắc, khám phá những góc khuất tâm hồn con người và đặt ra những câu hỏi day dứt về thân phận con người trong xã hội.
