Văn hóa Việt Nam với Đông Nam Á, một công trình nghiên cứu đồ sộ của tác giả Nguyễn Đăng Thục, mở ra cánh cửa khám phá mối quan hệ văn hóa sâu sắc giữa Việt Nam và các quốc gia láng giềng trong khu vực. Cuốn sách không chỉ đơn thuần liệt kê sự tương đồng và khác biệt mà còn đi sâu phân tích, so sánh một cách khoa học và hệ thống trên nhiều khía cạnh, từ văn học, nghệ thuật, tôn giáo, kiến trúc đến ẩm thực, trang phục…
Hành trình khám phá bắt đầu từ cái nhìn tổng quan về hai nền văn minh lớn của khu vực: văn minh sông Hồng và văn minh sông Mê Kông, những cái nôi đã hun đúc nên bản sắc văn hóa đặc trưng của các dân tộc Đông Nam Á. Từ nền tảng chung đó, tác giả lần lượt phân tích từng mảng màu văn hóa riêng biệt. Trong lĩnh vực văn học, những dòng thơ ca truyền thống Việt Nam được đặt song song với thơ ca các nước Thái Lan, Campuchia, Lào và Malaysia, làm nổi bật những điểm tương đồng về chủ đề, hình thức thể hiện tình cảm, đặc biệt là tình yêu quê hương đất nước. Về nghệ thuật, những nét chạm khắc tinh tế trên gỗ, những sản phẩm gốm sứ đặc sắc, kiến trúc cung điện, đền chùa nguy nga mang đậm phong cách Á Đông hiện lên như sợi dây liên kết văn hóa giữa Việt Nam và các nước trong khu vực.
Một điểm nhấn quan trọng trong cuốn sách là sự phân tích về ảnh hưởng của tôn giáo, cụ thể là Phật giáo và Đạo giáo. Tác giả khẳng định vai trò chủ đạo của Phật giáo, một tôn giáo du nhập từ sớm và ăn sâu bén rễ trong đời sống tâm linh của người dân Đông Nam Á. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của Đạo giáo từ Trung Quốc, dù không phải tôn giáo chính thống, cũng góp phần định hình tư tưởng, triết lý sống của người dân trong khu vực. Ẩm thực, một phần không thể thiếu của văn hóa, cũng được tác giả dành sự quan tâm đặc biệt. Dù mỗi quốc gia có những đặc trưng riêng về nguyên liệu và cách chế biến, nhưng nhìn chung, ẩm thực Đông Nam Á đều đề cao hương vị cay nồng, thể hiện rõ nét qua các món canh chua, lẩu khô cá, các món xào, nướng từ thịt, cá và rau củ.
Bên cạnh những nét tương đồng, tác giả cũng không bỏ qua những điểm khác biệt, những nét đặc trưng riêng có của từng nền văn hóa. Sự khác biệt về ngôn ngữ, lịch sử phát triển, ảnh hưởng địa lý và chính trị đã tạo nên bản sắc riêng cho mỗi dân tộc. Thông qua những phân tích tỉ mỉ và so sánh chi tiết, tác giả Nguyễn Đăng Thục đã khẳng định mối liên hệ mật thiết, sự giao thoa văn hóa sâu sắc giữa Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Hơn thế nữa, cuốn sách còn góp phần quan trọng trong việc giới thiệu, quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới. “Văn hóa Việt Nam với Đông Nam Á” thực sự là một công trình nghiên cứu có giá trị, một tài liệu tham khảo hữu ích cho những ai quan tâm đến văn hóa Đông Nam Á nói chung và văn hóa Việt Nam nói riêng. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách đến quý độc giả.
