Cuốn sách “Văn Khắc Champa Tại Bảo Tàng Điêu Khắc Chăm – Đà Nẵng” của Arlo Griffiths cùng các đồng sự Amandine Lepoutre, William A. Southworth và Thành Phần là kết quả của một dự án nghiên cứu đầy tâm huyết, kéo dài ba năm, hợp tác giữa Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp (EFEO), Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á (Đại học Quốc gia Việt Nam tại TP.HCM) và Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng. Công trình này ra đời nhằm lấp đầy khoảng trống nghiên cứu về bộ sưu tập văn khắc Chămpa vô giá được lưu giữ tại bảo tàng, bao gồm những kiệt tác từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV, đại diện cho các giai đoạn phát triển quan trọng của nghệ thuật Chămpa.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng sở hữu một kho tàng hiện vật Chămpa quý hiếm, trong đó, bộ sưu tập văn khắc chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng. Từ những văn bia Mỹ Sơn cổ xưa thuộc thế kỷ VII đến văn bia Drang Lai muộn hơn từ thế kỷ XV, bộ sưu tập này thể hiện sự đa dạng về nội dung, từ những bài tụng ca tôn kính thần linh cho đến những ký hiệu đơn lẻ dùng trong việc lắp ghép các đài thờ đồ sộ như Mỹ Sơn E1 và Đồng Dương, hiện đang được trưng bày tại bảo tàng. Mặc dù một số văn khắc đã được giải mã và dịch thuật phục vụ nghiên cứu chuyên môn, nhưng chưa từng có một công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và hệ thống bộ sưu tập này để giới thiệu đến công chúng.
Dự án nghiên cứu được khởi động bởi EFEO vào năm 2009, nối tiếp truyền thống nghiên cứu văn khắc Chămpa đã từng phát triển rực rỡ tại viện này vào đầu thế kỷ XX. Nhóm nghiên cứu, bao gồm các tác giả của cuốn sách, đã có chuyến khảo sát thực tế tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng vào tháng 9 năm 2009, đặt nền móng cho sự hợp tác hiệu quả trong ba năm tiếp theo. Một phần kinh phí nghiên cứu và toàn bộ chi phí dịch thuật từ tiếng Anh sang tiếng Việt cũng như xuất bản sách được tài trợ bởi chính quyền địa phương khu vực Nord-Pas de Calais, Pháp, trong khuôn khổ dự án hiện đại hóa Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.
Cuốn sách này không chỉ là công trình nghiên cứu đầy đủ nhất về văn bia Chămpa tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng cho đến nay, mà còn là một phần trong nỗ lực lâu dài của nhóm nghiên cứu nhằm khảo sát toàn bộ văn khắc Chămpa, bao gồm cả những văn khắc đã được nghiên cứu trước đây và những hiện vật chưa được chú ý đến. Việc xuất bản song ngữ Anh – Việt, với sự hỗ trợ dịch thuật tận tâm của ông Nguyễn Thanh Xuân, thể hiện mong muốn của nhóm tác giả đưa những tư liệu lịch sử quan trọng này đến gần hơn với công chúng trong nước và quốc tế.
Nghiên cứu văn khắc Chămpa có lịch sử lâu đời, bắt đầu từ thế kỷ XIX với những đóng góp quan trọng của các học giả Pháp như Abel Bergaigne và Étienne Aymonier. Sang đầu thế kỷ XX, nghiên cứu này đạt được những bước tiến đáng kể nhờ công sức của các thành viên EFEO như George Cœdès, Édouard Huber và Louis Finot. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của chiến tranh và biến động lịch sử, việc nghiên cứu văn khắc Chămpa đã bị gián đoạn trong một thời gian dài. Hiện nay, nhóm nghiên cứu đang nỗ lực nối tiếp những thành tựu của các bậc tiền bối, đồng thời khắc phục những hạn chế còn tồn tại, hướng tới một bức tranh toàn diện và chính xác hơn về văn khắc Chămpa. Cuốn sách này chính là một minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ đó, hứa hẹn mở ra cánh cửa để chúng ta khám phá sâu hơn về nền văn minh Chămpa bí ẩn và đầy lôi cuốn.
